Sergileme Mekânlarında Işığın Etkisi ve Video Haritalama Uygulaması

Yazarlar

  • Eda KARLIDAĞ İstanbul Ticaret Üniversitesi
  • Makbule Tuba BOSTANCI BAŞKAN

Anahtar Kelimeler:

Sergileme, - Sergileme Çeşitleri, - Işık,- Video Haritalama,

Özet

Sergileme, tasarımı yapılan ya da mevcutta bulunan nesnelerin sunulmasıdır. Sergileme mekânlarında geçmişte sadece sergilenen nesneye önem verilirken günümüzde ise sadece nesneden ziyade, sergileme tasarımında kullanılan diğer unsurlara da büyük önem verilmektedir. Işıklandırma ve sergileme yöntemleri, sergileme tasarımının temel konularını içermektedir. Gelişen teknoloji ile birlikte sergileme mekânlarında da farklı teknolojik sistemler kullanılmaya başlanmıştır. Bunlardan biri de video haritalama yöntemidir. Sergileme mekânlarında, kullanılan kriterler ve ışık özellikleri üzerinde çalışılması önemlidir. Bunun nedeni ışığın; sergilenen nesneleri aydınlatmasının yanı sıra mekânın atmosferini, odak noktasını ve görsel ayarlarının belirlenmesinde önemli bir rol oynamasıdır. Bu da sergileme mekânı tasarımında kullanılan kriterlerin ışıklandırma ile bağlantısını göstermektedir. Bu bağlamda kullanılan video haritalama uygulaması ise sergileme mekânlarında ışığın rolünü yönlendirebilmektedir. Nesnelerin ya da direkt mekânın üzerine yansıtılan bu hareketli görüntüler mekânın kurgusunu şekillendirmektedir. Bu araştırmada sergileme mekân tasarımında kullanılan kriterler, kullanılan ışığın özellikleri ve mekâna etkisi örnekler ile incelenmiş ve bu doğrultuda video haritalama tekniği ile ışığın mekân kurgusundaki önemi vurgulanmıştır.

Referanslar

Altuncu, D., ve Tansel, B. (2009).“Aydınlatma kontrol sistemlerinin hastanelerde kullanımı”. Tasarım+ Kuram, 5(8), 116-143.

Allwood, J. ve Montgomary, B., (1989).“Exhibition Planning and Design”. London: B.T. Batsford Ltd.

Aries, MB, Veitch, JA ve Newsham, GR (2010).“Windows, View, and Office Characteristics Predict Physical and Psychological Discomfort ”. Journal of Environmental Psychology. 30(4), 533-541.

Artun, A., (2015).“Çağdaş Sanatın Örgütlenmesi Estetik Modernizmin Tasfiyesi”. İletişim Yayınları, İstanbul, 2015, s.153.

Aslan, F., Aslan, E. ve Atik, A. (2015).“İç mekânda algı”. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(11), 139-151.

Atiker B., (2015).“Yerleştirme Sanatında Yansıtım Hizalama İle Artırılmış Gerçeklik Tasarımları.” s.105

Avcı, C., (2010).“Sergi salonlarında gün ışığından yararlanma ve mekân tasarımına etkisi” Yüksek lisans tezi, MSGSÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü.

Ayhan K., (2018).“Video Projeksiyon Eşlemesi Teknolojisinin İç mekân Sergilemeye Etkisi ve Bir Uygulama” Tezi, Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Azuma, R. T., (1997).“A Survey of Augmented Reality. Presence: Teleoperators and Virtual Environments” s. 6(4), 355- 385

Belir, Ö., (2012).“Görme Engellilerin Mekân Okumasına Etki Eden Parametrelerin Saptanması”, Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Beyoğlu, A., (2015).“Sanat eğitiminde algı, görsel algı ve yanılsama: Victor Vasarely’nin çalışmaları üzerine bir inceleme”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 17(1), 333-348.

Bica, S., Cristutiu, M., Micsa, O., (2013).“Structures for Quality and Quantity of Natural Light in Architecture”. In Structures and Architecture (pp. 756-763). CRC Press.

Bimber O., Raskar R., (2005).“Spatial Augmented Reality: Merging Real and Virtual Worlds: A Modern Approach to Augmented Reality. Massachusetts” s. 2 112 – 129 – 278 -147 – 213.

Boyce, P.R., (2003).“Human Factors in Lighting”. London and New York, Taylor & Francis.

Boyce, P.R., (2014).“Human Factors in Lighting”. CRC Press.

Boyraz B., (2013).“Müze Teknolojileri ve Sergileme Farklılıkları”. Akademik Bakış Dergisi Sayı:39 Kasım-Aralık,s.7

Bostancı Başkan, M.T., (2004).“Bir Tasar Ölçütü Olarak Dersliklerde Görsel Konfor ve Optimum Enerji Kullanımı İçin Bir Yaklaşım”, Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Catanese, R., (2013).“3D Architectural Videomapping. International Archives of the Photogrammetry”, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Volume XL-5/W2, 2013 XXIV International CIPA Symposium. 2, 6 Eylül Strasbourg, Fransa.

Christoffersen, J. (2011).“The Importance of Light to Health and Well-being: 4th VELUX Daylight Symposium Daylight in a Human Perspective”, At Rolex Learning Center École Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL), Lausanne, Switzerland, May, 4-5.

Çayırlı, M. Z., (1996).“Müze Tasarımı ve Sergi Mekânları Üzerine Bir İnceleme ve Değerlendirme”, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.

Çelik, K., Küçükkılıç Özcan, E. K., Ünver, R., (2015).“Hacim ve aygıt özelliklerinin aydınlığa etkisinin açık planlı ofis örneğinde incelenmesi”. MEGARON/Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi E-Dergisi. 10(1), 80-91.

Çetin İ., (2016).“Sergi Mekânlarına Dönüştürüleni İşlevini Yitirmiş Olan Yapıların Çağdaş Sergileme Anlayışı Kapsamında İrdelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.

Demirci, H., (2008).“Bina Tasarımında Aydınlatma ve Renk Olgusunun Biyoharmoloji ve Biyosüreç Açısından İncelenmesi”. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 25-50, Elâzığ.

Deniz, M., (2008).“Müze Sergileme Mekânlarında Güncel Gösterim Teknikleri İle Mimari Tasarım İlişkisi Üzerine Bir İnceleme”, Tezi, Fen Bilimleri Fakültesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul s.39-40.

Dernie, D., (2006).“ Exhibition Design. London: Laurence King Publishing”. S.64.

DiLaura, D., (2008). “A brief history of lighting. Optics and Photonics News”. 19(9), 22-28.

Ekim, B., (2011).“A Video Projection Mapping Conceptual Design And Application: Yekpare”. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC, 1(1), 10-19.

Ergün, E., (2018).“Yeni Medya Sanatında Video Projeksiyon Eşleme”, Basılmamış Doktora Tezi,Yakın Doğu

Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, , Lefkoşa.

Erbay, M., (1999),“Müzelerde Gösterim Teknikleri, Yeni Gelişmeler”, Arredamento Mimarlık, 6:131-135.

Erbay, M., (2011),“Müzelerde Sergileme ve Sunum Tekniklerinin Planlanması”, Alternatif Yayınları, s.9-77-78.

Fontoynont, M., (1999).“Daylight Performance of Buildings. Routledge”.

Goudarzi, S.M., Mendilcioğlu, R.F., (2022).“Lighting problems and solutions in museum and exhibition areas”. Journal of Current Researches on Social Sciences. 12(2), 141-162.

Göler, S., (2009).“Biçim, Renk, Malzeme, Doku ve Işığın Mekân Algısına Etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Gündüz, H. Y., (2016).“Alışveriş Merkezlerindeki Aydınlatmanın Teknik ve Estetik Yönden İç Mekân Tasarımına Etkileri”. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Harazi, B., (2018).“Lüks Restoranlarda Aydınlatma Tekniği Kurallarının Uygulanması ve Örnek Restoran İncelemeleri”. Yüksek Lisans Tezi, Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Head, A., (2012).“Exploring the issues of digital outdoor architectural projections”. EVA London 2012 Electronic Visualisation and the Arts. 10-12 Temmuz, Londra: Eva London.

International Commission on Illumination, (2018).“Guide on the Limitation of the Effects of Obtrusive Light from Outdoor Lighting Installations”. CIE 150:2017, CIE Central Bureau.

İnceoğlu, Z., (2022).“Marketlerdeki Yapay Aydınlatmanın Gıda Maddeleri Üzerindeki Etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Karaman. U. (2022).“Sergi Tasarımının Dijitale Doğru Evrimleşen Görsel Ögeleri ve Deneyimi”, Yüksek Lisans Tezi, Işık Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.

Liljefors, A., Ejhed, J., (1990).“Bättre belysning. (A better lighting.) Stockholm”, Sweden, Svensk Byggtjänst, Statens råd för Byg-Gnadsforskning.

Liljefors, A., (2005).“Lighting – Visually and Physically. Stockholm”, KTHLighting Laboratory.

Locker, P., (2013).“İç Mekan Tasarımında Stant Tasarımı ve Sergileme”, Çev. Sezen Haskatar İstanbul: Literatür Yayınları.

Lorenc J., Skolnick L. and Berger C., (2010).“What is Exhibition Design?”.RotoVision, Switzerland.

Luo, H.W., Chen, H.S., Chou, C. J., Luo, M.R., (2016).“Improving museum lighting: new experiments in perception and the colour changes caused by white LED lighting. Studies in Conservation”. 61(2), 302-304.

Maniello, D., (2014).“Augmented Reality In Public Spaces Volume 1 New Technologies for the Art”. Italy: L Penseur.

Morgenstern, Y., Geisler, W. S., Murray, R. F., (2014).“Human vision is attuned to the diffuseness of natural light”. Journal of Vision. 14(9), 1-1.

Murdoch, J. B., (2003).“Illuminating Engineering: From Edison's Lamp to the LED”. Visions Communications.

National Educational Psychological Service., (2015).“Visual Perception. Report Writing Group”, Erişim Tarihi: 10.04.2023. https://assets.gov.ie/41301/e3632f9137544262b40d7e0c5e9a3604.pdf

Oksel, Y., (2013).“ Sergi Mekânlarında Aydınlatma Biçimlerinin Kullanıcı Algısı Üzerindeki Etkileri”, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.

Özbudak, Y.B., Gümüş, B., Çetin, F.D., (2005).“İç Mekân Aydınlatmasında Renk ve Aydınlatma Sistemi İlişkisi”. II. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu, Elektrik Mühendisleri Odası, Diyarbakır, 23-25 Kasım, 1-6.

Özkan, H. S.,(2019).“Sanat ve Tasarım Müzelerindeki Sergileme Tasarımının Grafik Tasarım Açısından İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Eskişehir.

Özkaya, M., (2004).“Aydınlatma Tekniği”. Birsen Yayınevi, İstanbul.

Öztank, N., Halıcıoğlu, F.H., (2009).“Mekân Aydınlatma Tasarımında Yeni Yaklaşımlar”. V. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu, 8-10 Mayıs, İzmir, 1-5.

Pehlivan Baskın Z., (2018).“Video Haritalama Tekniğinin Etkinliklerde Kullanımı ve Uygulama Çalışması”, Sanatta Yeterlilik Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.

Peyzax, (2017).“Anıt Mimarisi ve Dünyanın Önemli Anıtsal Mimarileri”, İstanbul.

Reynolds, R.J., Stein,B., (2000).“Mechanical and Electrical Equipment for Buildings”, John Wiley & Sons, Inc.

Rona, L., (2012).“Çağdaş sanatta mekânda ışık etkeni. içinde Mimarlık, medya sanat” (Ed. Ebru Özeke Tökmeci) MSGÜ yayınları: İstanbul.

Russell, S., (2008).“The Archiceture of Light”. CreateSpace Independent Publishing.

Sadeghi, S.A., Karava, P., Konstantzos, I., Tzempelikos, A., (2016). “Occupant interactions with shading and lighting systems using different control interfaces: A pilot field study”. Building and Environment. 97, 177-195.

San, İ., (2010).“Sanat Eğitimi Kuramları”. Ütopya Yayın, Ankara.

Sirel, Ş., (1997).“Aydınlatma Terimleri Sözlüğü”. İstanbul, YEM Yayın.

Steffy, G., (2002).“Architectural Lighting Design”. John Wiley & Sons.

Şahin, P., (2006).“Aydınlatma Tasarımı ve Mağaza Kimliğine Katkısı”. Sanatta Yeterlik Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, s.12-15, İstanbul.

Şahin, Y., Atabeyoğlu, Ö., (2021).“Kent peyzajında ışık ve renk üzerine kullanıcı değerlendirmeleri: Samsun kenti örneği”. Journal of Architectural Sciences and Applications. 6(2), 676-687.

Şerefhanoğlu, M., (1972).“Konutlarda Aydınlatma”. Karaca Basımevi.

Şerefhanoğlu, M., (2003).“Aydınlatma Tasarımında Mimarın ve Elektrik Mühendisinin Rolü”. II. Aydınlatma Sempozyumu, 8-10 Ekim, Diyarbakır.

Turgay, O., Altuncu, D., (2011).“İç mekânda kullanılan yapay aydınlatmanın kullanıcı açısından etkileri”. Çankaya University Journal of Science and Engineering. 8(1), 167-181.

Turgut, E. (2002). “Fuarlarda Grafik Tasarım Sorunları Üzerine. Bir, A.A (Haz.) Her Yönüyle Pazarlama İletişimi”. İstanbul: Yayıncılık Matbaası.

Tutkunlar, S., (2014).“Poliklinik Odalarındaki Yapay Aydınlatma Koşullarının Tıp Personelinin Görsel Performansı Üzerine Etkileri: Maslak Acıbadem Hastanesi Örneği”. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Tütüncü, Ö., (1996).“Konaklama işletmelerinde aydınlatma ve işgücü verimliliği üzerine etkileri”. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. 7(2), 48-55.

Volf, C., ( 2010).“Light and the aesthetics of the perception”. The Nordic Journal of Aethetics. 40, 1-6.

Wang, N., (2009).“In broad daylight: an investigation of the multiple environmental factors influencing mood, preference, and performance in a sunlit workplace”, Doktora Tezi, Urbana: University of Illinois.

Wänström, L. U., ( 2012).“Light Shapes Spaces. Experience of Distribution of Lightand Visual Spatial Boundaries”. University of Gothenburg, Doctoral Dissertation, 1-39p, Gothenburg.

Weil, Stephen E., (2004).“Rethinking the Museum: An Emerging New Paradigm. Reinventing the Museum: Historical and Contemporary Perspectives on the Paradigm Shift”. ed. Gail Anderson. California: Altamira Press: 74-79.

Yöndem, İ.A., (2019).“Ankara’daki Müze Örneklerinde Aydınlatma Yöntemleri ve Önleyici Koruma Yöntemi Olarak Işığın Denetimi”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.

İndir

Yayınlanmış

31-05-2023