BİST Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları Endeksi (XYORT) Şirketlerinin Entropi Ağırlıklandırmalı TOPSIS Yönetimiyle Finansal Performanslarının Karşılaştırılması
Anahtar Kelimeler:
Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları- Finansal Performans Analizi- Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV)- Entropi Yöntemi- TOPSIS YöntemiÖzet
ÖZET
Literatürde Borsa İstanbul’da hisse senedi işlem gören şirketlerin, endekslerin ve sektörlerin çok kriterli karar verme yöntemleri ile finansal performans analizlerinin yapıldığı birçok çalışma bulunmaktadır. Ancak sadece sermaye piyasası araçları ile kıymetli madenlerden oluşan portföyleri işletme yetkisi olan, özellikle küçük yatırımcıların tasarrufları ile portföy oluşturmak ve oluşturdukları portföylerde riski azaltırken getiriyi arttırmak amacıyla kurulan menkul kıymet yatırım ortaklıklarının finansal performanslarına ilişkin çalışmaların kısıtlı sayıda olduğu görülmektedir.
Bu çalışmanın amacı BİST Menkul Kıymet Yatım Ortaklıkları Endeksi (XYORT) şirketlerinin finansal performanslarını yıllar itibariyle değerlendirmek ve finansal performanslarının karşılaştırmasını yapmaktır. Bu amaç doğrultusunda BİST Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları Endeksi’nde hisse senedi işlem gören 9 şirketin finansal performans durumları 2019-2022 dönemini kapsayan 4 yıl için incelenmiştir. Analizler için seçilen performans kriterlerinin önem ağırlıkları Entropi yöntemi ile hesaplanmış ve söz konusu şirketlerin finansal performansları TOPSIS yöntemi ile sıralanarak karşılaştırma yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda 2019, 2020 ve 2022 yıllarında en iyi finansal performansı gösteren menkul kıymet yatırım ortaklığının EUYO, 2021 yılında ise ETYAT olduğu tespit edilmiştir.
ABSTRACT
There are numerous studies in the literature that employ multi criteria decision making methods to conduct financial performance analyses of companies, indices, and sectors traded on Borsa Istanbul (BIST), the stock exchange in Istanbul. However, it is observed that there is limited research specifically focusing on the financial performance of securities investment trusts, which are authorized to operate portfolios consisting solely of capital market instruments and precious metals, and aim to construct portfolios using the savings of small investors while reducing risk and increasing returns.
The purpose of this study is to evaluate the financial performance of companies listed in the BIST Securities Investment Trusts Index (XYORT) over the years and to compare their financial performances. In line with this objective, the financial performance statuses of 9 companies trading in the BIST Securities Investment Trusts Index were examined for a period of 4 years, from 2019 to 2022. The importance weights of the selected performance criteria for the analyses were calculated using the Entropy method, and the financial performances of these companies were ranked and compared using the TOPSIS method. Based on the conducted analyses, it was determined that EUYO exhibited the best financial performance in 2019, 2020, and 2022, while ETYAT demonstrated the highest financial performance in 2021.
Referanslar
Aras, G.; Tezcan, N. and Kutlu Furtuna, O. (2018). Comprehensive Evaluation of the Financial Performance for Intermeditary Institutions Based on Multi-Criteria Decision Making Method. Journal of Capital Markets Studies, 2(1), 37-49.
Ayçin, E. (2018). BIST Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları Endeksinde (XYORT) Yer Alan İşletmelerin Finansal Performanslarının Entropi ve Gri İlişkisel Analiz Bütünleşik Yaklaşımı İle Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(2), 595-622.
Bağcı, H. ve Caba, N. (2018). Entropi ve Copras Yöntemleri Kullanılarak Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıklarının Nakit Düzeylerinin Kıyaslanması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(5), 64-83.
Behzadian, M.; Otaghsara, S.K.; Yazdani, M. and Ignatius, J. (2012). A State of the Art Survey of TOPSIS Applications. Expert Systems with Applications, 39, 13051-13069.
Bulgurcu, B. (2013). Financial Performance Ranking of the Automotive Industry Firms in Turkey: Evidence from an Entropy-Weighted Technique. International Journal of Economics and Financial Issues, 3(4), 844-851.
Demireli, E. (2010). TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Sistemi: Türkiye’deki Kamu Bankaları Üzerine Bir Uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 101-112.
Ferek, H. ve Poyraz, E. (2021). Borsa İstanbul’da (BİST) Yer Alan Menkul Kıymet Yatırım Ortaklığı Şirketlerinin TOPSIS ve PROMETHEE Yöntemleri İle Finansal Performanslarının Karşılaştırılması. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 10(1), 72-90.
Finnet. (2023). https://www.finnet2000.com/F2000Plus (Erişim Tarihi: 17 Mart 2023).
Gezen, A. (2019). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Katılım Bankalarının Entropi ve WASPAS Yöntemleri ile Performans Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 84, 213-232.
Hamamcı, H. N. and Karkacıer, A. (2022). Evaluation of Financial Performance of Participation Banks in Turkey and GCC with TOPSIS Method. International Journal of Economics and Innovation, 8(1), 55-78.
İslamoğlu, M.; Apan, M. and Öztel, A. (2015). An Evaluation of the Financial Performance of REITs in Borsa Istanbul: A Case Study Using the Entropy-Based TOPSIS Method. International Journal of Financial Research, 6(2), 124-138.
KAP. (2023). https://www.kap.org.tr/tr/Endeksler (Erişim Tarihi: 17 Mart 2023).
Kara, K. (2021). Sürdürülebilir Gelecek Odaklı Yeşil Tedarik Zinciri Yönetimi: Otel İşletmelerinde Yeşil Tedarikçi Seçiminin AHP ve TOPSIS Yöntemiyle Belirlenmesi. (Ed. Polat, M. ve Yurttaş, A. - Lojistik Gelecek). 623-662, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara-Türkiye.
Kurşun, A. and Karar, K. (2023). Healthcare Financial Manager Selection with Entropy and DNMA Hybrid Method. (Ed. Kara, K.; Yalçın, G. C. and Edinsel, S. - Manager Selection Problems With Multi Criteria Decision Making Methods). 221-237, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara-Türkiye.
Lam, W. S.; Liew, K. F. and Lam, W. H. (2019). Investigation on the Performance of Construction Companies in Malaysia with Entropy-TOPSIS Model. Earth and Environmental Science, 385, 1-8.
Mansyur, R. A. ve Saban, M. (2023). Ulaştırma ve Depolama Sektörünün Entropi-TOPSIS Yöntemleriyle Finansal Performans Analizi. Yönetim, Ekonomi, Edebiyat, İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 8(1), 42-58.
Pavic, Z. and Novoselac, V. (2013). Notes on TOPSIS Method. International Journal of Research in Engineering and Science, 1(2), 5-12.
Siew, L. W.; Hoe, L. W. and Fai, L. K. (2018). Data Analysis on the Performance of Technology Sector in Malaysia with Entropy-TOPSIS Model. User Science and Engineering 5th International Conference Proceedings Book, 28-30 August, Puchong-Malaysia, (Springer Nature Singapore Pte Ltd.).
SPK. (2022). 8-Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları - Yatırımcı Bilgilendirme Kitapçıkları. Sermaye Piyasası Kurulu. e-kitap.
Ural, M.; Demireli, E. ve Güler Özçalık, S. (2018). Kamu Bankalarında Performans Analizi: Entropi ve WASPAS Yöntemleri ile Bir Uygulama. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 129-141.
Wang, T. C. and Lee, H. D. (2009). Developing a Fuzzy TOPSIS Approach Based on Subjective Weights and Objective Weights. Expert Systems with Applications, 36(5), 8980-8985.
Yadav, S. K.; Kapoor, R. and Dhaigude, A. S. (2016). Financial Performance Ranking of Oil and Gas Companies in India Using Topsis Method. International Journal of Business Excellence, 14(6), 4463-4473.
Yen, P. T. H.; Hoa, N. T. H. and Anh, N. T. N. (2023). An Evaluation of Financial Performance of Vietnam Textile and Apparel Industry Using the Entropy-TOPSIS Method. Journal of International Economics and Management, 23(1), 14-27.
Yıldırım, M.; Altan, İ. M. ve Gemici, R. (2018). Kurumsal Yönetim ile Finansal Performans Arasındaki İlişkinin Entropi Ağırlıklandırmalı TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi: BİST’te İşlem Gören Gıda ve İçecek Şirketlerinde Bir Araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11(2), 130-152.
