Üst Kademe Yönetici Özellikleri Açısından Bir Değerlendirme: Defterdar Sarı Mehmet Paşa Örneği
Anahtar Kelimeler:
Defterdar Sarı Mehmet Paşa,- Yönetim,- Kamu Yönetimi,- Devlet- Üst Kademe Yöneticilik,Özet
Defterdar Sarı Mehmet Paşa, Osmanlı dönemi üst kademe kamu yönetiminde birçok önemli görevler üstlenmiş, yıllarca Osmanlı hazinesini kontrol etmiş ve yönetmiş, dürüstlüğünden ve güzel ahlakından asla ödün vermemiş önemli bir devlet adamıdır. Daha 18. yüzyılın başlarında yazmış olduğu “Devlet Adamlarına Öğütler” kitabı, kendi dönemindeki Vezir-i Azam’lar başta olmak üzere devletin başında bulunan üst kademe devlet yöneticilerine yönelik tavsiye ve öğütler niteliğinde iken, günümüzde de Devlet yönetiminde görev yapan yöneticilere bir rehber niteliği taşımaktadır. “Üst Kademe Yönetici Özellikleri Açısından Bir Değerlendirme: Defterdar Sarı Mehmet Paşa Örneği” başlıklı araştırma için “T.C. Kültür Bakanlığı Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Müdürlüğü” ile bağlantıya geçilmiş ve konuyla ilgili orijinal eser “The Book of Counsel for Vezirs and Governors” online kopya olarak gönderilmiştir. Araştırma kapsamında orijinal kitap incelenerek, Defterdar Sarı Mehmet Paşa’nın yöneticilik anlayışı açığa çıkarılmış, yazmış olduğu eserden günümüz üst kademe yöneticileri adına alınacak dersler tespit edilmiş ve aynı zamanda üst kademe yöneticilerde bulunması gereken nitelikler de ortaya konulmuştur. Çalışmanın amacı, Defterdar Sarı Mehmet Paşa’nın yaşadığı dönemdeki yöneticilerine verdiği öğütleri dikkatlice okumak, neden o öğütleri verdiğini anlamak, gerekli dersleri çıkarmak ve günümüz yöneticilerine de örnek teşkil etmesini sağlamaktır.
Referanslar
Acar, H. (2020). Tanzimat Dönemi Siyasi Liderlerinden Biri Olarak Keçecizade Mehmet Fuad Paşa, Analytical Politics, 1(1), 18-34.
Akı, Ö. (2023). Dijitalleşme Süreci Açısından Türkiye'de Üst Kademe Kamu Yöneticilerini Yetiştirme Politikaları Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi ABD.
Akı, Ö. ve Erkul, H. (2023). Türkiye’de Üst Kademe Kamu Yöneticisi Yetiştirilmesi Üzerine Bir Araştırma: Ankara İli Örneği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 6 (2), 318-333.
Aktan, C. C. (2001). Siyasal Ahlak ve Siyasal Yozlaşma, Yolsuzlukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Yayınları.
Akyıldız, H. (2006). Freud'çu, Liberal ve Marksist Kişilik Kuramlarının Türevi Olarak Toplum, İktisat ve Siyaset Teorileri. Akdeniz İİBF Dergisi, 3(11), 1-23.
Akyüz, Y. (1982). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: A.Ü.S.B.F. Basın ve Yayın Yüksekokulu
Ansiklopedisi, TDVİ. (1995). Elmalılı Muhammed Hamdi. Ankara: Tdv İslam Araştırmaları Merkezi.
Banoğlu, N.A. (1954). Nükte ve Fıkralarla Atatürk, Ankara: İnkılap ve Aka Kitabevleri.
Baykal, A. N. (2019). Yöneticiler İçin Yeni Bir Bakış: Mustafa Kemal Atatürk'ün Liderlik Sırları. İstanbul: Hümanist Yayıncılık.
Baykal, İ. H. (1953). Enderun Mektebi Tarihi. İstanbul: Halk Basımevi.
Borak, S. (1966). Bilinmeyen Yönleriyle Atatürk. İstanbul: Kırmızı Beyaz Yayınları.
Çankaya, N. (1985). Atatürk'ün Hayatı, Konuşmaları ve Yurt Gezileri. Tekirdağ: Tifdurk Matbaacılık Sanayii AŞ.
Çoruh, H. (2009). Disiplinlerarası Bilim Tarihi Dersi ve Gerekçesi. Tarih Okulu Dergisi, 2010 (VII).
Deluga, R.J. (1994). Supervisor Trust Building, Leader-Member Exchange and Organizational Citizenship Behaviors. Journal of Occupational and Organizational Psychology. 67. 315-326.
Durna, U. ve Eren, V. (2002). Kamu Sektöründe Stratejik Yönetim, Amme İdaresi Dergisi, 35(1), 63.
Düvenci, S. (2018). Devletin Köken Teorileri Açısından Devleti Doğuran Etmenler: Çeşitli Uygarlıklar ve Topluluklar Üzerinden Bir Değerlendirme. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 1(2), 66-93.
Eken, H. (2006). Küreselleşme ve Ulus Devlet. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (16), 243-262.
Ercan, Y. (1999). Osmanlı Devleti’nde Müslüman Olmayan Topluluklar (Millet Sistemi), Osmanlı, C.IV, 195-203.
Erkul, H. (2005). Atatürk’ün Yöneticilik Özellikleri, İnönü Üniversitesi İİBF Kamu Yönetimi Çarşamba Söyleşileri Bildirisi, Malatya.
Erkul, H., Seçtim, H., ve Akı, Ö. (2022). Stratejik Yönetim Açısından Yöneticilik Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Management and Political Sciences Review, 4(1), 1-24.
Eroğlu, M. (2010). John Locke’un Devlet Teorisi. Akademik Bakış Dergisi, 21(7), 8.
Erylmaz, B. (1999). Osmanlı Devleti’nde Farklılıklara ve Hoşgörüye Farklı Bir Yaklaşım, Osmanlı, C. IV, s. 236-241.
Eşki, H. (2010). Bugünü Anlamak İçin Max Weber’i Yeniden Okumak. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 6(11), 187-198.
Fazlıoğlu, İ. (2004). İki Ucu Müphem Bir Köprü:? Bilim'ile? Tarih'ya da? Bilim Tarihi'. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, (4), 9-27.
Gökberk, M. (1946). Hegel'in Devlet Felsefesi. Felsefe Arşivi, 1(2-3), 99-129.
Gökçen, S., ve Verel, O. (1994). Atatürk'le Bir Ömür. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
Gümüşsoy, E. (2006). Keçecizâde Mehmed Fuad Paşa (1815-1869), Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Günay, Ö. F. (2004). Üst Düzey Kamu Yöneticilerinin Yetiştirilmesi, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi (Yönetim Bilimleri) Anabilim Dalı. Ankara.
Hobbes, T. (2007). De Cive, Yurttaşlık Felsefesinin Temelleri, (Çev. D. Zarakolu), İstanbul: Belge Yayınları.
İmer, C. (1989). Atatürk’ten Seçme Sözler. İstanbul: Remzi Kitabevi.
İnan, A. (1999). Üst Kademe Yöneticilerinin ve Yargıçların Yetiştirilmesi. Sayıştay Dergisi, (32), 3-14.
Karslı, M. R. (2020). Üst Kademe Kamu Yöneticilerinin Atama Usul ve Esasları Üzerine Bir İnceleme. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 28(1), 187-208.
Koçak, R. D., ve Özüdoğru, H. (2012). Yöneticilerin Liderlik Özelliklerinin Çalışanların Motivasyonu ve Performansı Üzerindeki Etkileri: Kamu ve Özel Hastanelerinde Bir Uygulama. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 76-88.
Koçak, Y. E. (2018). Hans Kelsen'in Saf Hukuk Teorisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Kovac, J. ve Jesenko, M. (2010). The Connection Between Trust and Leadership Styles in Slovene Organizations, Journal for East European Management Studies, 1, 9-33.
Kuray, G. (1988). Türkiye'de Bir Machiavelli: Koçi Bey. Belleten, 52(205), 1655-1662.
Kurtaran, U. (2011). Osmanlı İmparatorluğu’nda Millet Sistemi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 1(8), 57-71.
Lakatos, I. (1978). Science and Pseudoscience. Philosophical Papers, 1, 1-7.
Merriman, F. V. (1915). The Rise and Fall of the Platonic Kallipolis. Mind, 24 (93), 1-15.
Okumuş, F., Avcı, U. ve Kılınç, İ. (2007). Öğrenen Örgütlerin Oluşturulmasinda Üst Kademe Yöneticilerin Rolü. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 7(13), 30-50.
Özmakas, U. (2020). “Homo Homini Lupus” Sözü Üzerine. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 19 (1), 200-219.
Öztürk, N. K. (2019). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Temel Dinamikleri. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 6 (15), 69-87.
Saraç, O. (2002). Kamu Yararı Kavramı. Maliye Dergisi, 139, 16-26.
Şaşa, M. (2018). İmam Mâturîdî'nin Siyaset Anlayışında Öne Çıkan Yönetim İlkeleri. e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi, 11(2), 309-344.
Tayyar, A.,ve Çetin, B. (2013). Liberal İktisadi Düşüncede Devlet. Cumhuriyet Üniversitesi Journal of Economics& Administrative Sciences (JEAS), 14 (1).
Terzi, M.Z. (1999). Samsun Şer’iyye Sicillerine Göre XIX. Yüzyılda Osmanlı Toplum Hayatı, Müslim Gayrimüslim İlişkileri, Osmanlı, C. IV, 295-311.
TOVEB. (2000). Avrupa Birliği’ne Tam Üyelik Sürecinde Türkiye’de Yönetimin Yeniden Yapılanması. Ankara: TOBB Yayınları.
Uğural, H. R. (2000). Devlet Adamlarına Öğütler. Başvuru Kitapları, Ankara: Kültür Bakanlığı. ISBN 975-17-0581-9.
Yastıoğlu, S., ve Alparslan, A. M. (2018). Mutlu Çalışanlar İçin Öncelikli Yönetici Erdemleri: Bir Saha Araştırması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16 (32), 629-650.
