Türkiye’nin Uluslararası Göç Deneyimi Ve Geçici Koruma Uygulaması Üzerine Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme
Özet
Tarih boyunca göç olgusu her zaman var olmuş ancak insanlık tarihinin gelişimine bağlı olarak çeşitlilik göstermiştir. İlk dönemlerde göçler; iklim koşulları, doğal afetler, kıtlık gibi nedenlerle yapılmakta iken günümüzde ise savaş, ekonomik ve siyasi nedenlerle göç hareketlilikleri devam etmektedir. Tarihin her döneminde göçlere dair bulgu ve bilgiler ile karşılaşmak mümkündür. Göç olgusu dinlerin dahi ortak konusu halini almıştır. Bu çalışma temelde iki bölümden oluşmaktadır. Bu kapsamda çalışmaya giriş ve göçe dair kavramsal bir değerlendirme ile başlangıç yapılmaktadır. Akabinde çalışmanın ilk bölümünde bazı temel metinlerden referansla geçmişten günümüze göç meselesine bakış açıları incelenmekte ve günümüz uluslararası göçleri konu alan temel metinlerin ortaya çıkması ve gelişim süreci aktarılmaya çalışılmaktadır. Çalışmanın son bölümünde ise geçmişten günümüze Türkiye’nin göç deneyimine genel bir bakış atılmaktadır. Çalışmanın ana teması olarak, Suriye’de yaşanan iç savaş neticesinde Türkiye’ye yönelen göçler karşısında; Türkiye’nin göç yönetimi sürecinde güncellediği kimi hukukî düzenlemeler tanıtılmaktadır. Türkiye’nin Göç mevzuatına sonradan eklenen ve temel hükümlerin yer aldığı Geçici Koruma Yönetmeliği, Avrupa Birliği Geçici Koruma Yönergesi başta olmak üzere diğer çeşitli uluslararası hukuk metinleri ile karşılaştırılmak sureti ile bir değerlendirme sunulmaktadır. Çalışma, Türkiye’nin temel göç mevzuatına dair geliştirilen bazı tespit ve öneriler ile sonuçlandırılmaktadır.
Referanslar
Akçay, E. Y.,& Deniş, H. E. (2021). UluslararasıGöçKoridorundaAkdenizHavzasıveTürkiyeBölgeselGüvenlik SorunlarıEksenindeTürkiye (pp.361-384), Ankara: Nobel Yayınları.
Arslan, E. (2023). “Uluslararası göç”GöçAnsiklopedisiiçinde, Editörler: Yakup Özkaya, Veysel Erat, Kıvanç Demirci, Aytaç Duran, 381-382. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Arslan, E. (2021). “Uluslararası Göçe Teorik Bakış ve 21. Yüzyıl Göçleri: GöçKarşıtlığınınYükselişiveZorunluGöçlerinArtmasıÜzerineBirDeğerlendirme” Uluslararası Göç Üzerine Akademik Çalışmalariçinde, Editör: Erkan Arslan, 1-33. Konya: Eğitim Yayınevi.
Arslan, E. (2021). “Türkiye’deGöçYönetimi:SüreçlerAktörlerVePolitikalar”BölgeselGelişmelerIşığında UluslararasıGöçVeTürkiyeiçinde,Editör: Erkan Arslan, 1-30. Ankara: Nobel AkademikYayıncılık.
Arslan, E.– Öztürk,S.ve Yağlı, Ş. (2023). “Türkiye’de Uluslararası Göçlerin İdari Yapıya Etkileri ve Bakanlıkların Göç Yönetim Süreçlerindeki Rolleri,” Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi65:7-14.
Aydoğmuş, A. Y. (2017). “TürkHukukundaGeçiciKorumadanYararlananlarınSınırDışıEdilmesi,” Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni̇37(2): 141-169.
Castles, S.–Miller, M. J. (2008).GöçlerÇağıModernDünyadaUluslararasıGöçHareketleri.İstanbul: İstanbul Bilgi̇ Üniversitesi̇ Yayınları.
Çiçek, A. (2021). “Osmanlı'danGünümüzeTürkiye'deUluslararasıGöçler” Bölgesel Gelişmeler Işığında Uluslararası Göç ve Türkiye, içinde, Editör: Erkan Arslan,143-164. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Çiçek, A. (2022). “Türkiye'deGöçmenEntegrasyonuveMIPEXVerilerineGöreDeğerlendirilmesi”GeçiciKorumaStatüsündekiSuriyeliler:GüncelTartışmalariçinde, Editör: Hamza Bahadır Eser,185-204. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Demirbilek, S. (2019). “OrhonYazıtlarındaGöçveGöçİleİlgili̇SözVarlığı,” Uluslararası TürkDili̇ ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi̇ 1(1): 19-25.
Eser, H. B.– M.R.Uygur–A.Saydam. (2023). “Geçici Koruma Statüsü Altındaki Suriyelilerin Entegrasyonunu ve Refahını Artırmada Yerel Yönetimlerin Rolü: Adana Büyükşehir Belediyesi Örneği,”Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi26: 170-185.
Göç İdaresi Başkanlığı, Türkiye’deGeçiciKoruma, https://www.goc.gov.tr erişim 12 Ekim 2023.
Güler, B. A. (2023). DevletBilimi:GöçebeveYerleşikDevlet. Ankara: İmge Kitabevi.
International Organizationfor Migration. Erişim 01 Eylül 2023, https://www.iom.int/
Küpe, B. (2022). “ABVeTürkHukukundaGeçiciKoruma”AvrupaVeUluslararasıGöçHukuku içinde, Editörler: Gülüm Bayraktaroğlu Özçelik, Elçin Aktan, 377-403. Ankara: Yetkin Yayınları.
Odman, M. T. (2020).TarihselGelişimSürecindeGüncelleştirilmişMülteciHukuku(Dünya’daveTürkiye‘deİlticanın GelişimSüreci),Ankara: Yetkin Yayınları.
Özel, S. (2020). “Türkiye’dekiSuriyelilerinHukukiStatüsü,” Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi17(2): 709-734.
Özgür, Ç. (2022). “ABGeçiciKorumaYönergesiveTürkHukukundaGeçiciKorumanınSonaErmesi”AvrupaVeUluslararasıGöçHukukuiçinde, Editörler: Gülüm Bayraktaroğlu Özçelik, Elçin Aktan,411-441. Ankara: Yetkin Yayınları.
Sevim, O.–D. Y. Çetin. (2021). “GöçDestanı’nınKahramanınSonsuzYolculuğuBağlamındaKişilerDünyası Açısındanİncelenmesi,” Trakya Eğitim Dergisi̇ 11(3): 1660-1670.
Turan, A. (2023). “MigratioanditsPoliticalDimensionsinTürkiye,” Journal of EconomicsandAdministrative Sciences24(3): 331-347.
Türk Dil KurumuSözlükleri,Erişim 30 Ekim 2023, https://sozluk.gov.tr/
Birleşmiş Milletler Mülteci Örgütü, “1951 Mülteci Sözleşmesi: 70 Yıllık Hayat Kurtaran Koruma.”
Erişim 10 Eylül 2023, https://www.unhcr.org/tr/30023-the-1951-refugee-convention-70-years-of-life-saving-protection.html
Uluslararası Göç Örgütü –IOM.Göç Terimleri Sözlüğü, Uluslararası Göç Örgütü, 2009.
Uzman, N. (2018).Türkiye’ninMülteciVeMuhacirPolitikaları(1923-1947),Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
Yılmaz, V.- Efşan Çelik N.- Mecek M. (2020). “Suriyeli Göçmenlerin Kentlere Etkilerinin Torbalı Özelinde Değerlendirilmesi” Türkiye’de Göçün Kentler Üzerindeki Etkileri ve Yönetimi İçinde Editör: Vedat Yılmaz & Yıldız Atmaca. 285-312. Bursa Ekin Yayınevi.
Yozgat, F. (2022).Devletler Ve Aktörleri,Ankara: Nobel Yayıncılık.
Göç İdaresi Başkanlığı, “Yabancılar Ve Uluslararası Koruma Kanunu Genel Gerekçesi.” Erişim 04 Ekim 2023 chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.goc.gov.tr/kurumlar/goc.gov.tr/files/GENEL.pdf .
Zenginkuzucu, D. M. (2018). Türkiye’de Geçici Koruma Rejiminin Uluslararası Ölçütler Çerçevesinde Bir Değerlendirmesi,” Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Dergisi1: 37-62.
