Havacılık Sektöründe Organizasyonel Kültürün Güvenlik Yönetim Sistemlerine Etkisi: İkincil Veri Analizi
Anahtar Kelimeler:
Organizasyonel Kültür, Güvenlik Yönetim Sistemleri, Havacılık SektörüÖzet
Havacılık sektörü, güvenlik standartlarının sürekli olarak iyileştirilmesi gereken, yüksek riskli bir endüstridir. Bu bağlamda, güvenlik yönetim sistemlerinin etkinliği, sadece teknolojik altyapıya değil, aynı zamanda organizasyonel kültüre de büyük ölçüde bağlıdır. Organizasyonel kültür, çalışanların tutumları, değerleri ve davranış biçimlerini şekillendirerek, güvenlik önceliklerinin belirlenmesinde kritik bir rol oynamaktadır. Bu çalışma, havacılık sektöründeki organizasyonel kültürün güvenlik yönetim sistemlerine olan etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, ikincil veri analizi kullanarak, organizasyonel kültür ile güvenlik yönetim sistemleri arasındaki ilişkiyi araştıran önceki literatürü derlemektedir. Ayrıca, başarılı havacılık şirketlerinin vaka analizleri üzerinden organizasyonel kültürün güvenlik uygulamaları üzerindeki etkisi detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Özellikle, Southwest Airlines ve Emirates gibi örneklerde, güçlü bir organizasyonel kültürün güvenlik yönetim sistemlerinin başarısını nasıl desteklediği incelenmiştir. Sonuç olarak, organizasyonel kültürün güvenlik yönetim sistemlerinin başarısı üzerinde belirgin bir etkisi olduğu ortaya çıkmaktadır. Çalışanların güvenlik konusundaki sorumluluk bilinci, açık iletişim, liderlik ve katılım gibi kültürel faktörler, havacılık şirketlerinin güvenlik performansını doğrudan etkilemektedir. Bu bulgular, havacılık endüstrisinde güvenlik stratejilerinin yalnızca prosedürel değil, aynı zamanda kültürel bir boyutla da güçlendirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Bu çalışma, havacılık sektöründe güvenliği artırmaya yönelik öneriler sunarak, organizasyonel kültürün güvenlik yönetim sistemlerine nasıl entegre edilebileceğine dair derinlemesine bir bakış açısı sunmaktadır.
Referanslar
Adjekum, D. K., & Tous, M. F. (2020). Assessing the relationship between organizational management factors and a resilient safety culture in a collegiate aviation program with Safety Management Systems (SMS). Safety Science, 131, 104909. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2020.104909
Emirates. (2020). Safety management and training programs. Emirates. https://www.emirates.com
Emirates. (2023). Emirates Safety and Security. Emirates. https://www.emirates.com/ae/english/about-us/safety-and-security/
Foster, R. A., & Adjekum, D. K. (2023). Evaluating the effects of Safety Management Systems (SMS) on safety culture factors in collegiate aviation operations: A Structural Equation Modeling (SEM) approach. International Journal of Aviation, Aeronautics, and Aerospace, 10(2), 6. https://doi.org/10.15394/ijaaa.2023.1639
Gendi, M., Marcham, C. L. C., & O’Toole, M. F. (2024). Assessing safety culture: Lessons from the aviation industry. Professional Safety, 69(10), 26-34.
Gerede, E. (2015). A qualitative study on the exploration of challenges to the implementation of the Safety Management System in aircraft maintenance organizations in Turkey. Journal of Air Transport Management, 47, 230-240.
https://doi.org/10.1016/j.jairtraman.2015.04.008
Helman, S. (2014). The role of safety culture in aviation: A case study of Southwest Airlines. Journal of Aviation Safety, 13(3), 42-55.
Helmreich, R. L., & Merritt, A. C. (1998). Culture at work in aviation and medicine: National, organizational, and professional influences. Ashgate Publishing.
Hoang, T. K. T. (2024). The mediating effect of a safety management system on the relationship between safety culture and safety performance in the airline industry–an experimental study in Vietnam. Transportation Research Procedia, 80, 154-161. https://doi.org/10.1016/j.trpro.2024.01.022
ICAO. (2013). Safety Management Systems (SMS) – An overview. International Civil Aviation Organization. https://www.icao.int
ICAO. (2023). Global Aviation Safety Plan (GASP). International Civil Aviation Organization. https://soa.icao.int/gasp/
Kyrylenko, O. M., Novak, V. O., & Podrіeza, M. S. (2023). The place of organizational culture in the management system of aviation enterprises. Electronic Scientific and Practical Publication in Economic Sciences.
Maurino, D. E., Reason, J., Johnston, N., & Lee, R. B. (1995). Beyond aviation human factors. Ashgate Publishing.
McNeely, S. C. (2012). Examining the relationship between organizational safety and culture and safety management system implementation in aviation. Northcentral University.
McCUNE, D., Lewis, C., & Arendt, D. (2016). Safety culture in your safety management system. In Implementing safety management systems in aviation (pp. 135-160). Routledge.
Pidgeon, N., & O’Leary, M. (2017). Organizational safety culture: Implications for aviation practice. In Aviation psychology in practice (pp. 21-43). Routledge.
Reason, J. (1997). Managing the risks of organizational accidents. Ashgate Publishing.
Remawi, H., Bates, P., & Dix, I. (2011). The relationship between the implementation of a Safety Management System and the attitudes of employees towards unsafe acts in aviation. Safety Science, 49(5), 625-632. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2011.01.007
Southwest Airlines. (2023). Southwest Airlines safety culture. Southwest Airlines. https://www.southwest.com/corporate-culture/safety/
Stolzer, A. J., Sumwalt, R. L., & Goglia, J. J. (2023). Safety management systems in aviation. CRC Press.
Zohar, D. (2000). Safety climate in industrial organizations: Theoretical and applied implications. Journal of Applied Psychology, 85(1), 1-12. https://doi.org/10.1037/0021-9010.85.1.1
Zohar, D. (2003). Safety climate: A new direction in the management of occupational safety. Industrial Health, 41(1), 1-12. https://doi.org/10.2486/indhealth.41.1
