16. ve 17. Yüzyıl Osmanlı Eserlerinde Gemi Adları Üzerine

Özet

Türk denizciliği, Hazar ve Karadeniz kıyılarında başlayan denizcilik faaliyetleriyle tarih sahnesine çıkmıştır. Orta Asya’dan Anadolu’ya göç eden Türkler üç tarafı denizlerle çevrili bir coğrafyada denize ve denizciliğe olan ilgileri daha da artmıştır. Malazgirt Savaşından sonra kurulan Anadolu Selçuklu Devleti’nin Marmara kıyılarında bir tersane kurup Akdeniz ve Ege’ye açılmasıyla gelişen denizcilik, Osmanlı döneminde altın çağını yaşamıştır. Osmanlı’nın genişleme politikaları, donanma gücü, gemi donanımları ve gelişimi, denizcilik teknolojileri ve ilerleyişi Türklerin denizlerdeki hakimiyetini pekiştirmiştir. XV. ve XVI. yüzyıllar Osmanlı denizciliğin zirvede olduğu dönemlerdir. Fakat XVI. yüzyılın sonlarına doğru duraksama dönemine girdiği görülmektedir. Bu çalışmada XVI. ve XVII. yüzyıl Osmanlı dönemi denizciliğinin Barbaros Hayreddin Paşa Gazavâtnâmesi ve Zeyli, Kitab-ı Bahriye, Lütfi Paşa ve Tevârih-i Âl-i Osman, Mir’âtü’l-Memâlik, Târîh-İ Âl-i Osmân Matrakçı Nasuh, Şikârî Karamannâme, Anonim Tevârîh-i Âl-i Osman, Kemal Paşa-zâde Tevarih-i Âl-i Osman, Evliyâ Çelebi Seyahatnamesi ve Tuhfetü’l-Kibâr fî Esfâri’l-Bihâr adlı eserlerine yansıyan gemi türleri adları tespit edilmiş ve her bir eserden örnek cümleler çalışmaya aktarılmıştır.