Türkiye’de Sürdürülebilir Kalkınma: Teorik ve Uygulamalı Bir Karşılaştırma
Anahtar Kelimeler:
Çevre, Yönetişim, Sürdürlebilir Kalkınma, Kalkınma Planları, SKA EndeksiÖzet
Bu çalışmanın amacı Türkiye’de sürdürülebilir kalkınma hususunu teorik ve uyguulama açısından ele almaktır. Sürdürülebilir kalkınma gelecek nesillerin ihtiyaçlarından ödün vermeksizin bugünün ihtiyaçlarını karşılamayı ifade etmektedir. Bu bağlamda küresel ve ulusal birtakım faaliyet ve çalışmalar söz konusudur. Bu kapsamda özellikle Birleşmiş Milletler’in çalışmaları ve yayımladıkları endeksler önem arz etmektedir. Bu çalışma ve faaliyetler kapsamında Türkiye de gerek yasal ve örgütsel düzeyde çalışmalar yaparak gerekse de kısa, orta ve uzun vadeli planlarda sürdürülebilir kalkınma hususuna değinerek faaliyetlerde bulunmuştur. Bu çalışma kapsamında Türkiye’nin kalkınma planlarında sürdürülebilir kalkınma meselesi aranmış ve elde edilen bilgi ve bulgular uygulama olarak değerlendirilebilecek olan BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Endeksi ile karşılaştırılmıştır. Yapılan karşılaştırma sonucunda teorik çalışmalar ile uygulamanın paralellik arz ettiği saptanmıştır.
Referanslar
Akgül, U. (2010). Sürdürülebilir Kalkınma: Uygulamalı Antropolojinin Eylem Alanı. Antropoloji, (24), 133-164.
Belli, A. & Çelik, Z. E. (2022). Sürdürülebilir Çevre Örneği: Türkiye’de Yavaş Şehirler (Cittaslow), Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1), 63-89.
Birleşmiş Milletler Türkiye, https://turkiye.un.org/tr/sdgs, Erişim Tarihi: 01.03.2025.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/dokumine/, Erişim Tarihi: 03.03.2025.
Erden Özsoy, C. & Dinç, A. (2016). Sürdürülebilir Kalkınma ve Ekolojik Ayak İzi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 53(619), 35-55.
Ergün, T. & Çobanoğlu, N. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre Etiği. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 97-123.
Gedik, Y. (2020). Sosyal, Ekonomik ve Çevresel Boyutlarla Sürdürülebilirlik ve Sürdürülebilir Kalkınma. Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 3(3), 196-215.
Gürkan, S. (2024). Küresel Çevre Sorunları ve Türkiye’de Çevre Eğitiminin Durumu. The Journal of Social Sciences, 43, 525-537.
Gürlük, S. (2010). Sürdürülebilir Kalkınma Gelişmekte Olan Ülkelerde Uygulanabilir Mi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 85-99.
Karakaya, E. & Özçağ, M. (2001). Sürdürülebilir Kalkınma ve İklim Değişikliği: Uygulanabilecek İktisadi Araçların Analizi. In First conference in fiscal policy and transition economies, University of Manas, 1- 7.
Kılıç, C. (2009). Küresel İklim Değişikliği Çerçevesinde Sürdürülebilir Kalkınma Çabaları Ve Türkiye. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(2), 19- 41.
Kılıç, S. (2006). Yeni Toplumsal ve Ekonomik Arayışlar Sürecinde Sürdürülebilir Kalkınma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 81-101.
Kırımhan, S. (2005). Çevre Yönetimi: Nüfus, Kaynak ve Çevre İlişkileri. Turhan Kitabevi, 360.
Munasinghe, M. (2009). Sustainable Development in Practice. New York: Cambridge.
Onay, A. (2015). Sürdürülebilir Kalkınma, Kurumsal Sürdürülebilirlik ve Sürdürülebilirlik Raporlaması. EJOIR IWCEA Özel Sayısı, 3, 104- 118.
Özmehmet, E. (2008). Dünyada ve Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Yaklaşımları. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 3(12), 1853-1876.
Seydioğulları, H. S. (2013). Sürdürülebilir Kalkınma İçin Yenilenebilir Enerji. Planlama Dergisi, 23(1), 19-25.
Sipahi, E. B. (2010). Küresel Çevre Sorunlarına Kolektif Çözüm Arayışları ve Yönetişim. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(24), 331-344.
Sustainable Development Report 2024, https://s3.amazonaws.com/sustainabledevelopment.report/2024/sustainable-development-report-2024.pdf, Erişim Tarihi: 01.03.2025.
Sustainable Development Report, https://dashboards.sdgindex.org/explorer, Erişim Tarihi: 29.02.2025.
Şahin, İ. & Kutlu, S. Z. (2014). Cittaslow: Sürdürülebilir Kalkınma Ekseninde Bir Değerlendirme. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 2(1), 55-63.
Şahinöz, A. (2019). Sürdürülemeyen “Sürdürülebilir Kalkınma”. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 77-101.
Tıraş, H. H. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre: Teorik Bir İnceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 57-73.
Toprak, D. (2006). Sürdürülebilir Kalkinma Çerçevesinde Çevre Politikalari ve Mali Araçlar. Isparta: Suleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2.
Yeni, O. (2014). Sürdürülebilirlik ve Sürdürülebilir Kalkinma: Bir Yazin Taramasi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 181-208.
Beş Yıllık Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Kalkinma_Plani_Birinci_Bes_Yillik_1963-1967.pdf, Erişim Tarihi: 21.02.2025.
Beş Yıllık Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Ikinci_Bes_Kalkinma_Plani-1968-1972.pdf, Erişim Tarihi: 24.02.2025.
Beş Yıllık Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Yeni-Strateji-ve-Kalkinma-Plani_Ucuncu-Bes-Yil_1973_1977.pdf, Erişim Tarihi: 24.02.2025.
Beş Yıllık Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Dorduncu-Bes-Yillik-Kalkinma-Plani_1979_1983.pdf, Erişim Tarihi: 25.02.2025.
Beş Yıllık Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Besinci-Bes-Yillik-Kalkinma-Plani-1985-1989.pdf, Erişim Tarihi: 25.02.2025.
Beş Yıllık Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Altinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1990-1994.pdf, Erişim Tarihi: 25.02.2025.
Beş Yıllık Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Yedinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1996-2000.pdf, Erişim Tarihi: 28.02.2025.
Beş Yıllık Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2022/07/Uzun_Vadeli_Strateji_ve_Sekizinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-2001-2005.pdf, Erişim Tarihi: 01.03.2025.
Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Dokuzuncu_Kalkinma_Plani-2007-2013.pdf, Erişim Tarihi: 02.03.205.
Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Onuncu_Kalkinma_Plani-2014-2018.pdf, Erişim Tarihi: 02.03.2025.
Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/On_Birinci_Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf, Erişim Tarihi: 02.03.2025.
Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023.pdf, Erişim Tarihi: 03.03.2025.
