Kişisel Sağlık Verileri Kapsamında Veri Öznesinin Erişim Hakkı
Anahtar Kelimeler:
Kişisel sağlık verileri, veri öznesi, erişim hakkı, bilgi edinme hakkıÖzet
Özet: Erişim hakkı, veri öznesinin kişisel verilerinin işlenip işlenmediği, hangi amaçla işlendiği, işlenirken bu amaca uygun davranılıp davranılmadığı, eğer veriler üçüncü kişilere aktarılmışsa bunların kimler olduğu gibi konuları öğrenme ve bunlarla ilgili bilgi talep etme hakkıdır. Erişim hakkı, veri öznesinin sahip olduğu hakların en önemlilerinden birisidir. Bu nedenle, ulusal ve uluslararası mevzuatta erişim hakkına açıkça yer verilmiş; doktrinde konuya özgü birçok özel çalışma yapılmış ve erişim hakkı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi dahil birçok mahkemenin kararlarına konu olmuştur.
Bu çalışmada, erişim hakkı kişisel sağlık verileri açısından ele alınmıştır. Erişim hakkının kapsamına ilişkin görüşler, erişim hakkı kullanıldığında veri öznesine verilmesi gereken bilgiler, ebeveynlerin, hasta yakınlarının, avukatların ve mirasçıların erişim hakkının koşulları, hakkın istisnai olarak kısıtlanabileceği durumlar, erişim hakkının hangi aralıklarla kullanılabileceği, veri sorumlusunun ne kadar süre içinde cevap vereceği, hakkın kullanımı karşılığında ücret istenilip istenilemeyeceği ve son olarak erişim hakkının kullandırılmaması halinde veri öznesinin başvurabileceği hukuki yollar da bu konu çerçevesinde açıklanmıştır.
Referanslar
Akdağ H., (2015). “Türk Ceza Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması İlkeleri”. Prof. Dr. Nevzat Toroslu’ya Armağan (Cilt I), Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara, 27-48.
Akgül A., (2013). “Danıştay Kararları Işığında Kişisel Sağlık Verilerinin Korunması”. Danıştay Dergisi, 133, 21-45.
Article 29 Data Protection Working Party, (2007). “Opinion 4/2007 on the Concept of Personal Data”. https://ec.europa.eu/justice/article-29/documentation/opinion-recommendation/files/2007/wp136_en.pdf.
Article 29 Data Protection Working Party, (2009). “Opinion 2/2009 on the protection of children’s personal data (General Guidelines and the special case of schools)”. https://ec.europa.eu/justice/article-29/documentation/opinion-recommendation/files/2009/wp160_en.pdf.
Ayan M., (1991). Tıbbi Müdahalelerden Doğan Hukuki Sorumluluk. Kazancı Hukuk Yayınları, Ankara.
Aydın N., (2013). “Tıp Ceza Hukukunda Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme ve Ele Geçirme Suçu (TCK m.136)”. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 21(2), 7-30.
Başalp N., (2004). Kişisel Verilerin Korunması ve Saklanması. Yetkin Yayınları, Ankara.
Büyükay Y., (2004). “Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü”. Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, 8(1-2), 383-396.
Bygrave L.A., (2002). Data Protection Law: Approaching Its Rationale, Logic and Limits. Kluwer Law International, Holland.
Demir M., (2014). “Kişiliğin Korunması ve Sağlık Bilişim(i) Hukuku Açılarından Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısının Değerlendirilmesi”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi - Prof. Dr. Ejder Yılmaz'a Armağan (Cilt I), Yetkin Yayınları, Ankara, 743-753.
Deryal Y., (2008). “Hastanın Özel Yaşamına Saygı Hakkının İki Boyutu: Hasta Sırrının Korunması ve Hastanın Beden Mahremiyeti”. Sağlık Hukuku Kurultayı, 1-3 Kasım 2007 Ankara, Ankara Barosu Yayınları, Ankara, 71-83.
Doğan C., (2011). “Tıbbi Kayıtların Tutulmasından Cezai Sorumluluk”. Ankara Barosu III. Sağlık Hukuku Kurultayı, 7-8 Mayıs 2010 Ankara, Ankara Barosu Yayınları, 669-716.
Dülger M.V., (2017). “Kişisel Verileri Koruma Kanunu ve Getirdikleri”. H+ Dergisi, 3, 5-10.
Eberle E.J., (2001). “The Right to Information Self-Determination”. Utah Law Review, 4, 965-1016.
European Commission, (2016). “Study on Legal and Regulatory Aspects of e-Health: Legally e-Health, Deliverable 2, Processing Medical Data: Data Protection, Confidality and Security”. https://ehma.org/wp-content/uploads/2016/08/Legally_eHealth-Del_02-Data_Protection.pdf.
Gürbüz M., (2011). “Bir Kişilik Hakkı Olarak Kişinin Genetik Bilgileri Üzerinde Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı”. Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(1-2), 113-127.
Hakeri H., (2022). Tıp Hukuku. Seçkin Yayıncılık. 25. Baskı, Ankara.
İtişgen R., (2015). “Türk Ceza Hukukunda Kişisel Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme Suçu”. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 6(23), 179-202.
Karasu S., (2009). Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü. Vedat Kitapçılık, İstanbul.
Küçükgüngör E., (2011). “Tıbbi Kayıtlarda Sır Saklama Yükümlülüğü”. Ankara Barosu III. Sağlık Hukuku Kurultayı, 7-8 Mayıs 2010 Ankara, Ankara Barosu Yayınları, 554-575.
Küzeci E., (2014). “Kişisel Verilerin Korunması Hakkı”. Güncel Hukuk, 121, 54-57.
Küzeci E., (2016). “Türkiye’de Sağlık Verilerinin Korunması: Hukuksal Çerçeve”. Kişisel Sağlık Verileri Ulusal Kongresi, 19-25 Aralık 2015 İstanbul, (Haz: Hasan Oğan), Türk Tabipler Birliği Yayınları, Ankara, 14-20.
Küzeci E., (2020). Kişisel Verilerin Korunması. Turhan Kitabevi, Ankara.
Olca E., Can Ö., (2014). “Ulusal ve Uluslararası Yönetmeliklerde Kişisel Sağlık Verisi Mahremiyetinin Korunması”. Uluslararası Bilgi Güvenliği ve Kriptoloji Konferansı Bildirileri, 17-18 Ekim 2014 İstanbul, Bilgi Güvenliği Derneği, İstanbul, 71-76.
Özdemir H., (2009). “Teşhis ve Tedavi Sözleşmelerinde Kayda Geçirme ve Sır Saklama Yükümlülüğü”. Sağlık Hukuku Digestası, 1(1), 148-166.
Sert G., (2008). Tıp Etiği ve Mahremiyet Hakkı. Babil Yayınları, İstanbul.
Söğüt İ.S., (2013). “Tıbbi Kayıtlar”. Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3(2), 63-86.
Spriggs M., Gillam L., (2015), “Deception of Children in Research”. Journal of Medical Ethics, 41(2), 179-182.
Spriggs M., (2010). Understanding Consent in Research Involving Children: The Ethical Issues, The Royal Children’s Hospital, Melbourne.
Şen Ü., (2016). “Çocuk Sağlığında Kişisel Verilerin Özelliği”. Kişisel Sağlık Verileri Ulusal Kongresi, 19-25 Aralık 2015 İstanbul, (Haz: Hasan Oğan), Türk Tabipler Birliği Yayınları, Ankara, 116-121.
Şenocak Z., (2011). “Özel Hukukta Tıbbi Kayıtların Tutulmasından Sorumluluk”. Ankara Barosu III. Sağlık Hukuku Kurultayı, 7-8 Mayıs 2010 Ankara, Ankara Barosu Yayınları, 622-631.
Şimşek O., (2008). Anayasa Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması. Beta Yayınları, Ankara.
Tunçer P., (2017). Sağlık Hukuku Temel Bilgileri. Adalet Yayınevi, 2. Baskı, Ankara.
Ünver Y., (2011). “Tıbbi Kayıtlar ve Ceza Muhakemesinde İspat”. Ankara Barosu III. Sağlık Hukuku Kurultayı, 7-8 Mayıs 2010 Ankara, Ankara Barosu Yayınları, 643-668.
Weiss M., (1998). “Medical Records On-line: What Happened to Privacy? A Legal Analysis”. Richmond Public Interest Law Review, 3(1), 81-92.
Yılmaz S.S., (2016). “Tıp Alanında Kişisel Verilerin Açıklanması Suçu”. Terazi Hukuk Dergisi, 11(119), 272-283.
Yokuş Sevük H., (2008). “Tıp Ceza Hukukunda Kişisel Verilerin Açıklanması”. Tıp Ceza Hukukunun Güncel Sorunları, Türkiye Barolar Birliği, Ankara, 782-811.
https://hudoc.echr.coe.int (Erişim Tarihi: 15.10.2022).
https://www.mevzuat.gov.tr (Erişim Tarihi: 15.10.2022).
https://www.resmigazete.gov.tr (Erişim Tarihi: 15.10.2022).
https://www.yargitay.gov.tr (Erişim Tarihi: 15.10.2022).
