Akıllı Kent Yaklaşımı ve Büyükşehir Belediyelerinde Uygulama İmkanları: Gaziantep ve Hatay Büyükşehir Belediyeleri Örnekleri
Anahtar Kelimeler:
Akıllı Kent, Akıllı Kent Bileşenleri, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, Hatay Büyükşehir BelediyesiÖzet
Günümüz kentleri, gittikçe artan kentsel sorunları geleneksel yöntemlerle çözmekte zorlanırken, kent yönetimlerini yeni kent model ve uygulamaları arayışına yöneltmişlerdir. “Akıllı kent” yaklaşımı bu arayışın bir ürünüdür. Akıllı kent yaklaşımı, kentsel sorunların çözümünde ileri teknolojiyi kentsel sistemlere entegre ederek, daha hızlı, etkin, verimli ve kaliteli hizmet sunumunu gerçekleştirmeyi hedefler. Son yıllarda hız kazanan akıllı kent uygulamaları, birçok ülkede çok başarılı sonuçlar vermektedir. Türkiye’de de başta büyük kentler olmak üzere birçok kentte akıllı kent uygulamaları söz konusudur. Farklı dönemlerde büyükşehir statüsüne kavuşan Gaziantep ve Hatay büyükşehir belediyeleri de farklı düzeylerde akıllı kent uygulamalarını hayata geçirerek, kentsel sorunları çözmeye çalışmaktadırlar. Bu çalışmanın temel amacı, farklı dönemlerde kurulmuş olan bu iki büyükşehir belediyesinin akıllı kent uygulamalarını karşılaştırarak, daha önce kurulmuş olmanın, akıllı kent uygulamalarına nasıl yansıdığını ortaya koymaktır. Çalışmada gözlem, görüşme ve döküman analizi gibi nitel veri toplama yöntemlerinden yararlanılmıştır.
Referanslar
ADIGÜZEL, Şenol (2021), “Hatay’da Büyükşehir Belediyesi Kurulması Sonrasında Yerel Siyaset: 2014 ve 2019 Yerel Seçim Sonuçları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme”, Journal of Politics, Economy and Management, S.4(2), ss.87-109.
AKŞİT, Ayşecan (2018), “Postmodern Yerleşmelere Doğru: Akıllı Kentler”, GSI Journals Serie C: Advancements In Information Sciences And Technologies, S.1(1), ss.1-11.
ALKAN MEŞHUR, H. Filiz (2019), “Akıllı Şehir Çözümlerinin Sunduğu Olanaklar ve İstanbul’daki Uygulamalara İlişkin Bir Değerlendirme”.
BAKICI, Tuba, ALMİRALL, Esteve ve WAREHAM, Jonathan (2013), “A Smart City Initiative: the Case of Barcelona”, Journal of the knowledge economy, S.4(2), ss.135-148.
BİLİCİ, Zekeriya ve BABAHANOĞLU, Veysel (2018), “Akıllı Kent Uygulamaları ve Konya Örneği”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, S.9(2), ss.124-139.
BUDAK, Sevim ve SEZGİN, Sezgin (2021), “COVID-19 ile Mücadelede Akıllı Kent Uygulamalarının Önemi: Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Journal of TESAM Academy, S.8(2), ss.521-552.
CÖMERTLER, Seval ve CÖMERTLER, Necmiye (2021), “Akıllı Kentlerde Çevresel, Sosyal ve Ekonomik Sürdürülebilirlik, Kopenhag Örneği”, Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, S.6(1), ss.317-333.
ÇAKICI, Kubilay (2020), “Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının Akıllı Kent Uygulamalarındaki Karşılığı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
ÇAKICI, Kubilay ve KIZILBOĞA ÖZASLAN, Rüveyda (2021), “Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının Akıllı Kent Uygulamalarındaki Karşılığı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.12(2), ss.209-233.
ÇETİN, Merve ve ÇİFTÇİ, Çiğdem (2019), “Literatüre Göre Dünya ve Ülkemizden Örneklerle Akıllı Kent Kavramının İrdelenmesi”, Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, S.2(3), ss.134-143.
FURAL, Medine (2019), “Antalya Büyükşehir Belediyesi’nde Akıllı Kent Uygulamaları”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Akıllı Şehir Faaliyet Raporu. (2021).
GHOSH, Pinaki ve MAHESH, T. R. (2015), “Smart City: Concept and Challenges”, International Journal on Advances in Engineering, Technology and Science, S.1(1).
GÜL, Ayça ve ATAK ÇOBANOĞLU, Şermin (2017), “Avrupa’da Akıllı Kent Uygulamalarının Değerlendirilmesi ve Çanakkale’nin Akıllı Kente Dönüşümünün Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.22(Kayfor15 Özel Sayısı), ss.1543-1565.
KARAYILMAZ, Canset ve ÖZKER, Ahmet Niyazi (2020), “Kamusal Nitelikli Özel Malların Sunumunda Akıllı Şehirler Olgusu: Akıllı Şehir Uygulamalarında Küresel Değişimler”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S.22(38), ss.82-100.
KEMEÇ, Abidin ve GÜL, Hüseyin (2021), “Antalya Büyükşehir Belediyesi Örneğinde Akıllı Kent Uygulamaları”, Kamu Yönetimi ve Politikaları Dergisi, S.3(2), ss.355-382.
KILINÇ, Aygül (2019), “Akıllı Kent: Öğreten Kentlerden Öğrenen Kentlilere”, Gaziantep University Journal of Social Sciences, S.18(3), ss.1101-1112.
KOCAKAYA, Kübra ve ENGİN, Taylan (2020), “22@ Barcelona Projesi Analizi; Bandırma Ölçeğinde Uygulanabilirliği”, Akıllı Ulaşım Sistemleri ve Uygulamaları Dergisi, S.3(1), ss.71-84.
KUTLUAY TUTAR, Filiz, CANBULUT, Sema ve TUTAR, Nur Funda (2022), “Yerel Ekonomik Kalkınmada Sürdürülebilir Bir Hayat İçin Akıllı Şehirler”, International Journal of Disciplines Economics& Administrative Sciences Studies, S.8(43), ss.472-495.
MEMİŞ, Levent (2017), “Akıllı Teknolojiler, Akıllı Kentler ve Belediye Örgütlenmesinde Dönüşüm”, Yasama Dergisi, ss.66-92.
MİRGHAEMİ, Seyed Amir (2019), “Akıllı Kentler Üzerine Bir İnceleme: Türkiye Örneği”, Beykent Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, S.12(2), ss.37-46.
MİRGHAEMİ, Seyed Amir (2019), “Türkiye’de Akıllı Kent Sistemleri Üzerine Bir İnceleme”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
NAİR, Güney (2019), “Kentsel Yaşamın Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Işığında Yeniden İnşası ve Anadolu’dan Bir Örnek: Sivas Belediyesi’nin Akıllı Kent Uygulamaları”, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, S.8(1), ss.521-540.
NAM, Taewoo ve PARDO, Theresa A. (2011), “Conteptualizing Smart City with Dimensions of Technology, People and Institutions”, The Proceedings of the 12th Annual International Conference on Digital Government Research, ss.282-291.
ÖRSELLİ, Erhan ve AKBAY, Can (2019), “Teknoloji ve Kent Yaşamında Dönüşüm: Akıllı Kentler”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, S.2(1), ss.228-241.
ÖRSELLİ, Erhan ve DİNÇER, Selçuk (2019), “Akıllı Kentleri Anlamak: Konya ve Barcelona Üzerinden Bir Değerlendirme”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, S.2(1), ss.90-110
ÖZSÜER, Özgür (2017), “Akıllı Şehir Uygulamaları ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Bitirme Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
PEREİRA, Gabriela Via, PARYCEK, Peter, FALCO, Enzo ve KLEİNHANS, Reinout (2018), “Smart Governance in the Context of Smart Cities: A Literature Review”, Information Polity, S.23(2), ss.143-162.
SEVİM, Muhammed Attila, KIRCOVA, İbrahim ve ÇUHADAR, Esra (2019), “Yerel Yönetimlerde Akıllı Şehir Vizyonu: Şehir Yönetim Araçları ve Trendleri”, Strategic Public Management Journal, S.5(9), ss.109-126.
SINMAZ, Serkan (2013), “Yeni Gelişen Planlama Yaklaşımları Çerçevesinde Akıllı Yerleşme Kavramı ve Temel İlkeleri”, Megaron, S.8(2), ss.76-86.
SİLİK, Cemal Ersin ve ÖZDEMİR AKGÜL, Seda (2021), “Akıllı Şehir Endeksi Kapsamında Ankara’ya İlişkin Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, S.5(1), ss.542-557.
SİNGH, Tarana, SOLANKİ, Arun, SHARMA, Sanjay Kumar, NAYYAR, Anand ve PAUL, Anand (2022), A Decade Review on Smart Cities: Paradigms, Challenges and Opportunities. IEEE Access, S.10
SOE, Ralf Martin (2017), “FINEST Twins: Platform for Cross-Border Smart City Solutions”, Proceedings of the 18th Annual International Conference on Digital Government Research, ss.352-357.
SÖYLEMEZ, Adnan (2018), “Akıllı Kentlerde Atık Yönetimi ve Dünya’dan Akıllı Atık Yönetimi Üzerine Örnekler”, Yasama Dergisi, ss.87-100.
ŞENGÜL, Ramazan ve YÜKSEL ALTINTAŞ, Hande (2020), “Akıllı Kentin Bir Bileşeni Olarak Akıllı Ulaşım Uygulamalarının İncelenmesi: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), S.6(2), ss.487-502.
ŞENYIL, Nazmiye Nur ve BÜYÜKŞAHİN, Süheyla (2021), “Akıllı Kent Bileşenleri ve Konya Akıllı Kent Uygulamalarının İncelenmesi”, International Journal of Human Sciences. S.18(4), ss.497-513.
UÇAR, Ahmet (2022), “Akıllı Kentler ve Su Kullanımı”, Journal of Civilization Studies, S.7(1), ss.1-14.
VAROL, Çiğdem (2017), “Sürdürülebilir Gelişmede Akıllı Kent Yaklaşımı: Ankara’daki Belediyelerin Uygulamaları”, Çağdaş Yerel Yönetimler, S.26(1), ss.43-58.
VAROL, Tuğba (2019), “Sürdürülebilir Kentsel Gelişme Bağlamında Katılımcılık: Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
WİJS, Lisanne de, WİTTE, Patrick ve GEERTMAN, Stan (2016), “How smart is smart? Theoretical and empirical considerations on implementing smart city objectives- a case study of Dutch railway station areas”, Innovation: The European Journal of Social Science Research, S.29(4), ss.424-441.
YAVUZ, Baki Kazım (2021), “Yerel Yönetimlerin Yapısal ve İşlevsel Dönüşümünde Akıllı Kent Uygulamalarının İncelenmesi: Eskişehir Tepebaşı Belediyesi Örneği”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
YILDIRIM, Arzu (2022), “Kentlerin Sürdürülebilirliğinin Sağlanmasında Akıllı Kent Uygulamalarının Rolü”, Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.15(1), ss.98-124.
akillisehir.bursa.bel.tr (2018), http://akillisehir.bursa.bel.tr/project/yatirim-izleme-sistemi/ (Erişim Tarihi: 19.01.2023).
akillisehirler.gov.tr (2019), https://www.akillisehirler.gov.tr/proje-envanteri/hatay-akilli-durak/ (Erişim Tarihi: 25.01.2023).
akillisehirler.gov.tr (2019), https://www.akillisehirler.gov.tr/proje-envanteri/hatay-dijital-ekranlar-ile-yonlendirme-ve-bilgilendirme-seyahat-sureleri-paylasimi-ve-toplu-mesajlar-vms/ (Erişim Tarihi: 25.01.2023).
akillisehirler.gov.tr (2019), https://www.akillisehirler.gov.tr/proje-envanteri/hatay-uzaktan-kontrollu-elektrikli-dubalar-mantar-bariyer/ (Erişim Tarihi: 25.01.2023).
Akıllı Şehir Yol Haritası. (2016), https://www.sektorumdergisi.com/wp-content/uploads/2021/06/akilli-sehir-yol-haritasi.pdf (Erişim Tarihi: 16.01.2023).
Akıllı Şehirler Beyaz Bülteni, (tarih yok), https://webdosya.csb.gov.tr/db/cbs/menu/akillisehirler-kitap_20190311022214_20190313032959.pdf (Erişim Tarihi: 18.01.2023).
ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ (2013), “ASKİ’nin Mobese’si, Scada Sistemi”, E- Haber, https://www.ankara.bel.tr/haberler/askinin-mobesesi-scada-sistemi-4935 (Erişim Tarihi: 19.01.2023).
ANTALYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ (2021), “Büyükşehir Belediyesi Korkuteli’ne Güneş Enerji Santrali Kurdu”, E- Haber, https://www.antalya.bel.tr/Haberler/HaberDetay/2475/buyuksehir-belediyesi-korkuteline-gunes-enerji-santrali-kurdu (Erişim Tarihi: 20.01.2023).
Benim Şehrim Mobil Uygulaması. (2021), https://play.google.com/store/apps/details?id=com.kocsistem.workplace.benimsehrim&hl=tr&gl=US (Erişim Tarihi: 23.01.2023).
BThaber (2021), “Ankara Büyükşehir’in ‘Akıllı Kent Uygulamaları’ devam ediyor.”, E- Haber, https://www.bthaber.com/ankara-buyuksehirin-akilli-kent-uygulamalari-devam-ediyor/ (Erişim Tarihi: 20.01.2023).
BURSA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ (2018), https://akillisehir.bursa.bel.tr/project/sevgi-cipi/ (Erişim Tarihi: 19.01.2023).
Bursa Cepte Mobil Uygulaması (2018),
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.kuarkdijital.bursacepte&hl=tr&gl=US&pli=1 (Erişim Tarihi: 19.01.2023).
EGO Genel Müdürlüğü (2022), https://www.ego.gov.tr/sayfa/2125/ego-cepte-uygulamasi (Erişim Tarihi: 19.01.2023).
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Akıllı Ulaşım Sistemleri (tarih yok), https://hgm.uab.gov.tr/uploads/pages/akilli-ulasim-sistemler-aus/gaziantep-aus-calismalari.pdf (Erişim Tarihi: 23. 01. 2023).
Gaziantep İli, Şehitkâmil İlçesi, Gelişme Toplu Konut Alanı (Kuzeyşehir) Nazım İmar Planı Raporu (2018), https://www.gaziantep.bel.tr/uploads/2020/07/4306.pdf (Erişim Tarihi: 20.01.2023).
Gaziantep Kalkınma Stratejisi Raporu. (2022), https://www.ika.org.tr/assets/upload/dosyalar/gaziantep-kalkinma-stratejisi.pdf (Erişim Tarihi: 24.01.2023).
Gaziantep-2040 İl Çevre Düzeni Planı Açıklama Raporu (tarih yok), https://www.gaziantep.bel.tr/uploads/2020/07/plani-aciklama-raporu6846.pdf (Erişim Tarihi: 20.01.2023).
Gaziulaş (2023), https://gaziulas.com.tr/ (Erişim Tarihi: 26.01.2023).
GİKOM (2020), https://www.gaziantep.bel.tr/tr/bilgi-edinme (Erişim Tarihi:23.01.2023).
HATAY BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ (2020), ‘Büyükşehir’den Ücretsiz İnternet Hizmeti’ https://hatay.bel.tr/icerik/buyuksehirden-ucretsiz-internet-hizmeti (Erişim Tarihi: 25.01.2023).
Hatay Büyükşehir Belediyesi (2023), https://ebelediye.hatay.bel.tr/ (Erişim Tarihi: 25.01.2023).
Hatay Büyükşehir Belediyesi Mobil Vatandaş Uygulaması (2019), https://play.google.com/store/apps/details?id=com.uniyaz.flexcity.vatandas.hty&hl=tr&gl=US (Erişim Tarihi: 25.01.2023).
Hatay Kart Mobil Uygulaması (2020), https://play.google.com/store/apps/details?id=com.asis.hatayulasim&hl=tr&gl=US&pli=1 (Erişim Tarihi: 25.01.2023).
HATSU Genel Müdürlüğü (2021), “HATSU, Güneş Enerjisi ile Tasarruf Sağlıyor”, E- Haber, https://www.hatsu.gov.tr/index.php?sayfa=haber_detay&haber_id=1973 (Erişim Tarihi: 26.01.2023).
KARLI, Halil, ÖZTAŞ, Rukiye Gizem ve AYDIN, Hatice (2019), “Akıllı Kentlerin Kentsel Lojistik Üzerine Etkileri”, Çukurova 3. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, 3-6 Ekim 2019, file:///C:/Users/User/Saved%20Games/Downloads/HalilKarlKentselLojistik.pdf (Erişim Tarihi: 16.01.2023).
KONYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ (2020), https://akillisehir.konya.bel.tr/uygulama/atus-akilli-toplu-ulasim-sistemi (Erişim Tarihi: 20.01.2023).
KONYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ (2020), https://akillisehir.konya.bel.tr/uygulama/cevre-yonetimi-bilgi-sistemi-merkezi (Erişim Tarihi: 20.01.2023).
Mapping Smart Cities in the EU (2014), https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/etudes/join/2014/507480/IPOL-ITRE_ET(2014)507480_EN.pdf (Erişim Tarihi: 15.01.2023)
Uluslararası Örnekler İnceleme ve Türkiye İçin Uygun İçerik ve Modellere İlişkin Öneriler Raporu (2020), https://www.akillisehirler.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Ak%C4%B1ll%C4%B1-%C5%9Eehirler_Uluslararas%C4%B1-%C3%96rnekler-%C4%B0nceleme-Ve-T%C3%BCrkiye-%C4%B0%C3%A7in-Uygun-Model.pdf (Erişim Tarihi: 18.01.2023).
www.isbak.istanbul (tarih yok), (https://www.isbak.istanbul/projeler/surdurulebilirlik-projeleri/geri-donusum-otomati/ (Erişim Tarihi:19.01.2023).
-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı (2019), T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. https://www.akillisehirler.gov.tr/wp-content/uploads/EylemPlani.pdf (Erişim Tarihi:17.01.2023).
sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, (06.12.2012 tarih ve 28489 sayılı Resmi Gazete) https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121206-1.htm (Erişim Tarihi: 24.01.2023).
