Çevre Eğitiminin Güdüsel Satın Alma ve Çevre Tutumu Üzerine Etkileri
Anahtar Kelimeler:
Güdüsel Satın Alma,- Tüketim- Çevre Eğitimi- Çevre TutumuÖzet
ÖZET
Bu çalışma, çevre eğitimi alan üniversite öğrencilerinin çevre eğitimi almayan üniversite öğrencilerine göre güdüsel satın alma ve çevre tutumu üzerindeki farklılıklarının anlamlandırılması ve ilgililerine fikir vermesi amacını taşımaktadır. Çalışma ayrıca üniversitelerde verilen çevre eğitiminin bireylerde pozitif davranışsal bir tepkiye yol açıp açmadığının incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Uygulanan anket oluşturulurken Yücel ve Özkan tarafından (2014) geliştirilen Çevresel Tutum Ölçeği ve Verplanken ve Herabadi (2001) tarafından geliştirilen "Güdüsel Satın Alma Eğilim Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmanın evrenini oluşturan üniversite öğrenci veya mezunlarından olmak üzere 402 kişiden online veri toplanmıştır. Çalışmaya katılanlara demografik sorular ve çevre eğitimi alıp almadıklarına dair soru yönelttikten sonra üç aşamalı sorular yöneltilmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında bireylerin çevresel davranışlarını belirleyecek (çevresel davranış ölçeği) sorular sorulmuştur. İkinci aşamada katılımcıların çevreye yönelik düşünceleri ve duyguları hakkında sorular yöneltilmiştir. Üçüncü aşamada ise güdüsel satın alma davranışını ölçmeye yönelik sorular ile anket tamamlanmıştır. Verilerin analizi için “SPSS 28.0 for Windows” programı kullanılmıştır. Araştırma verilerinin değerlendirilmesinde Güvenilirlik Testi, Kruskal Wallis Testi, Lojistik Regresyon Analizi, Normallik Testi, Mann-Whitney U Testleri uygulanmıştır. Bu çalışmada, demografik bulgular, frekans ve yüzde dağılımları ile sunulmuş olup, ölçek maddeleri ise yüzde dağılımların yanı sıra aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri ile tanımlanmıştır.
Sonuçlara bakıldığında, çevre eğitimi alanların bilişsel güdü, davranış ve eylemde bulunmaya isteklilikleri çevre eğitimi almayanlara göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Referanslar
Aaron, F.R. (2009). Planting A Seed: An Examination Of Nature Perception, Program Processes, And Outdoor Experience, (Unpublished Doctor’s Degree Thesis), Office of Graduate Studies of Texas A&M University.
Aslan, O. ve Büyükkaynak, E. (2019). Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Öğretmen Adaylarının Çevreye Yönelik Tutumları. Journal of International Social Research. 12(63), 797-807.
Avcı, D. (2015). Online Seyahat Satın Alma Davranışında Hedonik ve Faydacı Güdülerin Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aytop, Y., Çetinkaya, S. ve Tulan, C. (2021). Çevre Duyarlılığının Çevreci Satın Alma Davranışına Etkisinin Belirlenmesi. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 9(2), 368-374.
Erten, S. (2004). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarında Çevre Dostu Davranışların Araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (28), 91–100.
Gough, A. ve Gough, N. (2010). Environmental Education . In Kridel, Craig (Ed.), The SAGE Encyclopedia of Curriculum Studies. New York: Sage Publications.1-5.
Güler, T. (2009). The Effects Of An Ecology Based Environmental Education On Teachers’ Opinions About Environmental Education. Education and Science. 34(151), 30-43.
Güzelyurt, T. ve Özkan, Ö. (2018). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimine İlişkin Görüşleri: Durum Çalışması. Turkish Studies Educational Sciences. 13(11),
Karasu, A. M. (2019). Kamu Yönetimi Bölümü Çevre Eğitiminin Öğrenciler Üzerindeki Etkileri: Harran Üniversitesi Örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 1, 7-30.
Keya, A. S. ve Aarrevaara, E. (2021). Environmental Educational Activities İn Finland And Japan. November 2021. Master Of Urban Climate And Sustainability 1(5), 61-79.
OECD. (2002). Towards Sustainable Household Consumption? Trends and Policies in OECD Countries. Paris. (Erişim Tarihi 11.12.2022, Erişim Linki: (https://www.oecd.org/env/consumption-innovation/2089523.pdf)
Okumuş, S. (2021). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çevreye Karşı Tutum Ve Çevresel Duyuşları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(1), 17-28.
Özkan, M.C. (2022). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Çevre Bilgi Düzeyleri İle Çevreye Yönelik Tutumları Ve Ortaokul Çevre Eğitimine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı.
Palmer, J. ve Neal, P. (2003). The Handbook Of Environmental Education. London and New York. British Library Cataloguing İn Publication Data A Catalogue Record For This Book İs Available From The British Library. This Edition Published İn The Taylor & Francis e-Library, (Erişim Tarihi: 10.12.2022, Erişim Linki: https://catalogue.unccd.int/1375_handbook_%20environmental_%20education.pdf)
Piron, F. (1991). Defining impulse purchasing. Association for Consumer Research, 18, 509-514.
Ruirui, Z. (2014). Sustainable Apparel Consumption: Scale Development and Validation, Department of Apparel, Textiles, and Interior Design, Kansas State University. 38-39.
Schultz, P., W. (2002). Inclusion With Nature: The Psychology Of Human- Nature Relations, Pyschology of Sustainable Development, Kluwer Academic Publishers, Springer, Boston, MA, ISBN: 978-1-4615-0995-0. 61-78.
Sivrikaya Ö.S. (2019). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Çevre Tutumlarının Ölçülmesi: Kocaeli Myo Örneği. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi. 3 (1), 81-90.
Stern, H. (1962) The Significance of Impulse Buying Today. Journal of Marketing, 26, 59-62.
Tamer, N. (2013). Sürdürülebilir Tüketim Açısından Giysi Satın Alma-Elden Çıkarma Davranışında Güdüsel Satın Alma ve Materyalist Eğilim İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Vaughan, C., Gack, J., Solorazano, H. ve Ray, R. (2003). The Effect Of Environmental Education On Schoolchildren, Their Parents, And Community Members: A Study Of Lnteraenerational And Intercommunity Learning. The Journal of Environmental Education, 34, 12-21.
Verplanken, B. ve Herabadi, A. (2001).Individual Differences in Impulse Buying Tendency: Feeling and no Thinking , European Journal of Personality, 15, 71-83.
Weinberg, P. ve Gottwald, W. (1982). Impulsive Consumer Buying as a Result of Emotions, Journal of Bussiness Research, 10(1), 43-57.
Yeşilyurt, M. Özdemir, M. ve Erol, B.M. (2020). The Impact of Environmental Education Activities on Primary School Students’ Environmental Awareness and Visual Expressions. Qualitative Research in Education, 9(2), 188-216.
Young, P. T. (1961). Motivation and Emotion: Asurvey of Determinats of Human and Animal Activity. New York: Wiley.
Yücel, Ö.E. ve Özkan, M. (2014). Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Çevresel Tutum Ölçeği Geliştirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 27 (1), 27-48.
