Kemalizm’in Demokrasi Tasavvuru: Feroz Ahmad ile Levent Köker’in Kemalizm-Demokrasi Analizleri Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme
Anahtar Kelimeler:
Kemalizm,- Demokrasi,- Feroz Ahmad, - Levent KökerÖzet
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu ideolojisi olan Kemalizm'in incelenmesi, hayatın çeşitli yönleri üzerindeki açık etkileri nedeniyle modern Türkiye'yi anlamanın en önemli araçlarından biri olarak kabul edilmektedir. Ayrıca Kemalizm ile demokrasi arasındaki tartışmalı ilişkiyi ele almak, bu ülkedeki demokrasi deneyimini ve meydan okumalarını anlamanın en önemli yollarından biridir. Bu makale, Türkiye'de Kemalizm ve demokrasi arasındaki ilişki üzerine uzun süredir devam eden tartışmanın bir portresini çizmeyi amaçlamaktadır. Makale, Kemalizm'in tarihsel ve ideolojik gelişimini ele alan genel bir teorik çerçeve sunduktan sonra Feroz Ahmad ve Levent Köker'in Kemalizm ile demokrasi ilişkisi hakkındaki tezlerini ayrıntılı olarak ele almaktadır. Bir yandan Ahmad'in, Kemalizm-demokrasi ilişkisine olumlu bakan ve Kemalizm'in Batı modeli bir Türk demokrasisinin kurulmasının önünü açmaya çalışan bir ideoloji olduğuna inanan vesayet/önderlik akımı adı verilen geleneksel bir akımın temsilcisi olarak seçilmiştir. Diğer yandan Köker ise, Kemalizm-demokrasi ilişkisine olumsuz bakan ve bunun Türkiye'de demokrasinin kurucu anahtarı olmadığına inanan bir karşı-eleştirel tez sunan akımın temsilcisi olarak seçilmiş ve hatta Kemalizm'in demokrasiyi ikincil bir mesele haline getiren otoriter ve elitist bir eğilim taşıdığını savunmuştur.
Referanslar
Ahmad, F. (2019). İttihatçılıktan Kemalizme. (Çev. F. Berktay). İstanbul: Kaynak Yayınları (1985).
Albayrak, M. (2010). Kemalizmin Düşünsel Temelleri ve Tarihsel Oluşumu. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 26 (77), 307-344.
Beri̇ş, H. (2006). Kemalist Devrimden Muhafazakâr Kemalizme. Liberal Düşünce Dergisi, (34), 49-58.
Bora, T. (2017). Cereyanlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
Çiftçi, A. (2020). “Ahmet Rıza Pozitivizminin Cumhuriyet Dönemi Politikalarına Etki Eden Yönleri”, International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, (Issn:2630-631X) 6 (38): 2324-2340.
Çoban Balcı, A. (2016). Modernleşme, Kemalizm ve Resmi İdeoloji Üzerine Tartışmalar. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (2), 81-99.
Dinç, S. (2008). Atatürkçü Düşünce Sistemine Göre Milliyetçilik İlkesi.
http://turkoloji.cu.edu.tr/ATATURK/arastirmalar/sait_dinc_hasan_ali_yucel.pdf (Erişim Tarihi 02. 11. 2022).
Erşan, M. (2006). Mustafa Kemal Atatürk’ün Batılılaşma Hakkındaki Düşünceleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 8, s. 39-49.
Gülsen Kaya Osmanbaşoğlu. (2017). Kemalizmin Üç Yorumu: Katı, Sıvı ve Gaz Kemalizmler.Beytulhikme An International Journal of Philosophy. 7 (2) 233-255.
İnan, S. (2004). Atatürkçülük (Kemalizm) ve İdeoloji. Liberal Düşünce (CHP ve Kemalizm), (36), 109-116.
Kayıran, M. ve Meti̇ntaş, M. (2013). Atatürkçü düşünce sistemi: Atatürkçülük Kemalizm. Atatürk Yolu Dergisi, 13 (51), 579-615.
Kazancı, M. (2009). Özgün ve Yerli Bir Hareket Olarak Kadro ve İdeolojisi. Tarih Okulu Dergisi, 2009 (III), 41-58.
Kışlalı, A. T. (1997). Kemalizm, Laiklik ve Demokrasi. Ankara: İmge.
Köker, L. (2007). Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi. İstanbul: İletişim Yayınları.
Köker, L. (2009). Kemalizm/Atatürkçülük: Modernleşme, Devlet ve Demokrasi. T. Bora ve M. Gültekingil (Der.) Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Kemalizm (İkinci Cilt) içinde (97-111). İstanbul: İletişim Yayınları.
Mardin, Şerif. (1969). Din ve İdeoloji. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
Öztürk, O. (2013). Kemalizm, İdeoloji ve Hegemonya: Kuramsal Bir İnceleme. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Şahin, M. (2010). E.J. Zürcher’in “Milli Mücadele’de İttihatçılık” Kitabı Üzerine Eleştirel Bir Çözümleme Türk Çağdaşlaşmasında Kemalist Dönem; Süreklilik Mi, Kırılma Mı?. Folklor/Edebiyat, 16 (64), 271-284.
Yetkin, A. (2013). Kemalizm ve Düzenin Laikleştirilmesi: Teorik Bir Bakış. Atatürk Dergisi, 2 (1), 57-82.
Yurttaş, F. (2008). Kemalizm ve Demokrasi Üzerine Bir Değerlendirme. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (2), 70-84.
