Katma Değer Yaratmada Ücret Faktörünün Etkisi: Finansal (Mali) Sektörler Üzerine Bir Analiz

Abstract

Bilgi temelli bir ekonomide ekonomik değer üretmenin önemli bir ölçütü katma değerdir. Katma değer kavramı bir varlığa bir değer katmak üzere ortaya çıkan ekonomik çabalar olarak nitelendirilmektedir. Finansal sektörler hizmet üreten işletmeler olduğundan dolayı katma değer oluşumu, maddi sermaye ve yapısal sermayenin yanında insan sermayesinin zihinsel çabaları sonucunda ortaya çıkabilmektedir. İnsan sermayesinin en önemli motivasyon kaynağı ise ücret faktörüdür. Finansal sektörde belirli bir ücret karşılığında hizmet üreten bireyler işletmelerde bir değer ortaya çıkarmaktadır. Ortaya çıkan bu değer katma değer olarak değerlendirilebilmektedir. Bu bağlamda finansal sektörlerde katma değer, çalışanların aldıkları ücret karşısında emek verdiği sektöre mali bir kazanım ortaya çıkarması olarak ifade edilebilir. Bu doğrultuda çalışmanın temel amacı mali sektörlerde faaliyet gösteren işletmelerin, çalışanlarına ödedikleri ücrete karşılık çalışanların yarattığı katma değer arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda finansal hizmetler sektörü, sigorta, emeklilik ve reasürans sektörü ile finansal hizmetler ve sigorta faaliyetleri için yardımcı hizmetler sektörlerinin personellerine ödedikleri net ücret ile yaratılan katma değer arasında regresyon analizi yapılarak OLS yöntemi ile tahminlemeye çalışılmıştır. TÜİK’ten elde edilen 2002-2021 yılları yıllık verileri ile ücretin reel katma değer üzerindeki etkisi test edilmiştir. Çalışmada mali sektörlerde ücret kavramının katma değer üzerinde olumlu bir etki yarattığı sonucuna ulaşılmıştır.