Yerel Katılım Aracı Olarak Kent Konseylerinin Geleceği: Türkiye Kent Konseyleri Birliği Yönetim Kurulu Üyeleri Üzerinden Bir Değerlendirme

Abstract

Yerel kalkınma önceliklerinin, sorunlarının ve sürdürülebilir kalkınma ilkelerinin geniş temsil ve yerel katılım temelinde çözümlenmesini esas alan kent konseyleri, 1992 yılında Birleşmiş Milletler Rio Yeryüzü Zirvesi’nde kabul edilen Gündem 21 başlıklı eylem planı ve ona bağlı Yerel Gündem 21 programı kapsamında kurulmuş demokratik yönetişim mekanizmalarıdır. Yerel Gündem 21 projesinin yerel, sivil ve gönüllü katılımın artırılmasına yönelik belirlediği somut hedefler, Türkiye Yerel Gündem 21 programı çerçevesinde işlerlik kazanmıştır. Ancak kent konseylerinin daha güçlü bir hukuki çerçeveye ve daha geniş bir ölçeğe yayılması 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 76’ncı maddesiyle mümkün olabilmiştir. Söz konusu kanun kent konseylerine hukuki bir çerçeve kazandırmış olsa da, daha önce farklı isim adı altında ve sınırlı düzeyde varlığını sürdüren yapılanmalar 2006 yılında kabul edilen Kent Konseyleri Yönetmeliği çerçevesinde yapısal düzenlemelere uygun hale getirilmiştir. Bu noktadan katılımcı demokrasinin yerel odakları olan kent konseylerinin zaman içerisinde niceliksel artışı hız kazanmış fakat demokratik katılımı ve geniş temsili önceleyen güçlü kurumsal yapısı ise bir türlü oluşturulamamıştır. Konuyla ilgili alan yazınında yapılan çalışmalarda; yerel yönetimler ile kent konseyleri arasındaki etkileşime altlık oluşturan yapısal düzenlemelerin muğlak olması, kurumsallaşma önündeki en büyük engel olarak görülmektedir. Dolayısıyla çalışmada kent konseylerinin geleceğine yönelik projeksiyon çizilebilmesi amacıyla Türkiye Kent Konseyi Birliği yönetim kurulu üyelerinin kent konseylerinin oluşumu ve kapsayıcılık, kent konseylerinin etkinliği ve yerel katılım, örgütsel ve yönetsel bağımsızlık, işlevsel ve yapısal sorunlar gibi dört temel başlık altında görüşlerine başvurulmuştur. Derinlemesine mülakat yöntemiyle elde edilen bulguların çözümlenmesi ve yorumlanmasıyla, kent konseylerinin mevcut sorunlarının tespiti ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri ortaya konmaya çalışılmıştır.