Kahn Mimarlığında Doğa-Mekan-İnsan İlişkilerinin Yorumlanması Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Mimarlıkta sonuç ürünün fiziksel gerçekliği mimariyi uygulamaya-eyleme dayalı bir pratik olarak görme yanılgısına neden olur. Fakat mimari ürün ilk olarak mimarın düşüncesinde oluşmakta ve süreç boyunca şekillenerek eyleme dönüşmektedir. Mimarın felsefe ile ilişkisi ise olağan bir şekilde bu noktada gerçekleşmektedir. Doğa-mekân-insan gibi mimarlığın ve felsefenin keşişim noktasında yer alan ortak kavramlar tasarımın birincil etmenlerini oluşturur. Tasarımda soyut ve somut olanın bütünlüğü ve mimarinin özgünlüğü ise derin bir düşünme etkinliği ile mümkündür.

Modern mimarlığın önemli isimlerinden olan Louis I. Kahn (1901-1974), hem eserleri hem de düşünme sistemi bakımınından dönemin diğer mimarlarından ayrılır. Sadece kendisinin ne yapmak istediğini değil, yapının ne olmak istediğini de sorgulayan Kahn, şeylerin doğasını anlamaya çalışarak onların birlikteliğindeki düzeni aramıştır. Bu doğrultuda ortaya çıkan ürün felsefeyle yakın bir ilişki içinde biçimlenmektedir. Onun tasarım anlayışındaki eleştirel yaklaşımının ve anlamaya yönelik sorduğu soruların mimarlığa olan yansımaları incelenmiştir. İlk olarak Kahn’ın doğa, mekân ve insan kavramları çerçevesinde mimarlığa dair söylemleri ortaya konmuş, seçilen örnekler üzerinden değerlendirmeler yapılmıştır. Kahn’ın eserlerinde görülmektedir ki mimarlık sadece ölçülebilir fiziksel varlıktan öte ölçülemeyenin de ifadesinden oluşmaktadır ve Kahn’ın özgünlüğü bu ifadenin gücüyle var olur.