Kamu İdaresinde İç Denetim Sistemi: Türkiye ve İngiltere Karşılaştırması
Keywords:
Kamu İdaresi, , İç Denetim,, Kamu İdaresinde İç DenetimAbstract
İç denetim, kaynakların ekonomik, etkili ve verimli kullanılmasını sağlamak, değerlendirmek ve yöneticiye bu konuda rehberlik etmek için başvurulan bağımsız ve nesnel bir faaliyettir. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (KMYK) ile kamu yönetiminde ilk defa uygulanmaya başlayan iç denetim sistemi, kamu kaynaklarının muhtemel risklere karşı önceden belirlenen yasal sistem ve süreçlere dayalı mali iş ve işlemlere dayalı yönetilmesini kapsamaktadır. Bu çalışmanın esas amacı, kamu idarelerinde iç denetim anlayışının varlığını ve önemini açıklamak, kamuda iç denetim uygulamasına dünyada örnek gösterilen bazı ülke deneyimlerini özellikle iç denetim modeline öncülük eden İngiltere’yi incelemek, Türkiye’de kamu idarelerinin iç denetimine ilişkin mevcut yasal ve kurumsal yapıyı ele almak ve sonrasında Türkiye ve İngiltere’deki kamu idarelerinin iç denetim dinamiklerini karşılaştırmak, değerlendirmek ve buna ilişkin birtakım öneriler geliştirmektir. Bu çalışmada kamu idarelerinin iç denetimine ilişkin mevcut durumun ortaya konulmasında ilgili literatürden yararlanılması bakımından “betimleyici (tasvir edici) araştırma yöntemi”nden, iç denetim uygulamasının geçmişten günümüze kadar olan gelişiminin anlatılmasında ise “tarihsel araştırma yöntemi”nden yararlanılmıştır.
References
Adiloğlu, B. (2011). İç Denetim Süreci ve Kontrol Prosedürleri. (1. Baskı). Türkmen Kitabevi.
Baykara, S. T. (2014). OECD Ülkelerinde İç Denetim. Denetişim, (14), 42-58.
Bilge, S. (2014). Kamu Sektöründe İç Denetimin Başarıyla Uygulanmasında Rol Oynayan Faktörler. (Ed. H. Kıral). İç Denetim “Yönetime Değer Katmak” (Ss. 21-54). İç Denetim Koordinasyon Kurulu Yayını
Bozkurt, P. (2019). Yönetişim Ekseninde İç Denetim ve Kamu İç Denetim Standartları Çerçevesinde Gelişime Açık Yönleri. Gazi Kitabevi.
Cordery, C. J. & Hay, D. (2024). Public Sector Audit: New Public Management İnfluences And Eco-System Driven Reforms. Journal Of Public Budgeting Accounting & Financial Management, Emerald Publishing Limited, 1096-3367.
Çevikbaş, R. (2011). Türkiye’de İç Denetim Kurumu. Türk İdare Dergisi, 471, 47-67.
Ekmekçi, M. (2022). İç Denetim Faaliyetinde Şeffaflık. Siyasal Kitabevi.
Eroğlu, F. & Khan, M. A. (1995). Yeni Başlayanlar İçin Denetime Giriş. (Çeviren: Faruk Eroğlu). Sayıştay Dergisi, (19), 15-30.
Eryılmaz, B. (2015). Kamu Yönetimi Düşünceler, Yapılar, Fonksiyonlar, Politikalar. (8. Baskı). Umuttepe Yayınları.
Günerdem, D. E. (2004). AB Aday Ülkelerinin Kullanımı İçin Kamu Harcama Kontrol Sistemi (İngiltere Örneği). Bütçe Dünyası Dergisi, 18.
Gürkan, N. Z. (2009). Türk Kamu Mali Yönetiminde İç Denetim ve İç Denetim Algısı. Süleyman Demirel Üniversitesi, Maliye Bölümü Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
Hawkes, Lindsay C. & Adams, Michael B. (1994). Total Quality Management İmplications For İnternal Audit. Managerial Audity Journal, Vol. 9, MCB University Press, No. 4, Pp.11-18.
Hay, D. C. & Cordery, C. J. (2018). The Value Of Public Sector Audit: Literature And History. Journal Of Accounting Literature, Vol.40, June, Pp.1-15.
ISO 19011 (2018). Guidelines For Auditing Management Systems. Https://Www.İso.Org/Standard/70017.Html
İç Denetim Koordinasyon Kurulu. (2009). Kamu İç Denetim Genel Raporu 2008.
James, M. J. (2008). Internal Control, Accountability And Corporate Governance: Medieval And Modern Britain Compared. Accounting, Auditing & Accountibility Journal, Vol. 21, No.7, Pp. 1052-1075.
Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu. (2003). T.C Resmî Gazete, No: 25 326, 24 Aralık 2003.
Karatepe, K. (2011). Uluslararası Gelişmeler ve Türkiye’de Denetimin Yeniden Yapılanması. Denetim Dergisi, 116, 5-21.
Kartal, F. (2013). Türkiye’de Kamu ve Özel Sektörde İç Denetim Uygulamaları. Maliye ve Finans Yazıları, 1(99), 8-36.
Kiral, H., & Hatipoğlu, İ. (2019). İngiltere Kamu İç Denetim Sisteminde Merkezileşme ve Devlet İç Denetim Ajansının Kurulması. Sosyoekonomi, 27(39), 175-185.
Korkmaz, U. (2007). Kamuda İç Denetim. Bütçe Dünyası Dergisi, 2(25), 4-15.
Köse, H. Ö. (2007). Dünyada ve Türkiye’de Yüksek Denetim. T.C. Sayıştay, 145, 10.
Kuhlmann, S. & Bogumil, J. (2018). Performance Measurement And Benchmarking As “Reflexive İnstitutions”
For Local Governments Germany, Sweden And England Compared. International Journal Of Public Sector Management, Vol. 31, No: 4, Pp. 543-562.
Mallı, İ. (2014). İç Denetimde Farklı Ülke Modelleri Bu Modellerin Üstünlük ve Zayıflıkları ile Ülkemizin İç Denetim Sistemiyle Karşılaştırılması. Denetişim, (14), 27-41.
Mayne, J. (2006). Audit And Evaluation İn Public Management: Challenges, Reforms, And Different Roles, Journal Of Program Evaluation, 34(1), Pp. 57-70.
Mil, H. İ. (2016). Türk Kamu Denetim Sistemi. (1. Baskı). Gazi Kitabevi.
Naidoo, I. (2020). Audit And Evaluation: Working Collaboratively To Support Accountability, Evaluation-Sage Journals, Vol.26, Issue:2, 177-189.
Önen, S. M. & Özmen, B. (2011). Kamu Mali Yönetiminde Kontrol ve Sorumluluk. Sayıştay Dergisi, S. 81, 91-110.
Özeren, B., & Ekinci, M. (2004). İngiltere Kamu Sektöründe İç Denetim Standartları. Sayıştay Araştırma/İnceleme/Çeviri Dizisi, 37.
Pamukçu, A. (2019). Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerde İç Kontrol Ve İç Denetim. Ekin Basım Yayın Dağıtım.
Prawitt, D., Smith, J., & Wood, D. (2009). Internal Audit Quality And Earnings Management. The Accounting Review, 84(4), 1255-1280.
Soylu, H. (2010). İç Denetimin Yeni Bir Yaklaşım Olarak Kamu Sektöründe Uygulanması ve Mevcut Uygulamaların, Verimlilik ve Başarısı: Türkiye Örneği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe-Finansman Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Karaman.
The Institute Of Internal Auditors (2024). “Definition Of Internal Auditing”, Https://Www.Theiia.Org/En/Standards/What-Are-The-Standards/Definition-Of-İnternal-Audit/ (Erişim Tarihi:26.08.2024).
Tögel, A. (2016). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Devlet Denetleme Kurulunun İdari Denetimdeki Rolü. Ombudsman Akademik, (5), 91-110.
Tufan, M., & Görün, M. (2013). Türkiye’deki Kamu İç Denetim Sisteminin Uluslararası İç Denetim Standartları Çerçevesinde İncelenmesi. Sayıştay Dergisi, (89), 115-135.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, (1982). T.C. Resmî Gazete (Rega.Gov.Tr). 07.11.1982/2109.
Uzun, F. (2007). İç Denetim ve Fransa Uygulaması. Yerel Yönetim ve Denetim Dergisi, 12(9), 1-11.
Uzun, A. & Usta H. (2021). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde İç Denetim: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Denetişim, (23), 27-40.
Xiangdong, Wang (1997). Development Trends And Future Prospects Of İnternal Audit. Managerial Auditing Journal, MCB University Press, 12/4,5, Pp.200-204.
Yıldırım, S., & Özyiğit, H. (2019). Kamu Sektörü Yönetiminde İç Denetimin Rolü. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-11.
Yılmaz, T. & Yıldız, A. (2019). Avrupa Birliği ve Türkiye’deki Kamu Kurumlarında İç Denetim Uygulamalarının Karşılaştırma ve Analizi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 17(3), 222-241.
