Anı ve Bellek Kavramları Bağlamında ‘Sivas’ Serisi

Abstract

Bu araştırma, Ali Can Taşkan' ın, Kaan Müjdeci’nin "Sivas" filmi odağında “Sivas Serisi” olarak adlandırdığı çalışmalarını, anı ve bellek kavramlarının kendi kişisel tarihindeki yansımalarını, sinema ve resim ilişkisinin metinlerarası yaklaşımıyla nasıl ele aldığını inceler. "Sivas" filmi, Anadolu’nun bir köyünde yaşayan bir çocuğun sahiplendiği Sivas Kangal cinsi köpekle olan ilişkisini anlatır. Taşkan’ ın çalışmaları, filmdeki karakterler ve yaşanan olaylar ile kendi hayatındaki anı ve tecrübelerin trajik örgüsü arasında paralellik kurar. Taşkan, film ile anılarında yer edinen dayısı Muhlis Yücel’in trajik yaşamı arasında da esasen izleyici konumundadır. Dolayısıyla sinemanın yarattığı kurgu ve bizatihi yaşamın sunduğu bu iki öyküde ortak buluşmayı ve diyaloğu “Sivas Serisi” çalışmaları ile Taşkan yeniden anlamlandırır. Film sahnelerinden seçilen görüntülerin resme dönüşmesiyle oluşturulan çalışmalar Yücel ve köy evindeki sivas kangalı cinsi Zalım’ ı yansıtır. Bu noktada Taşkan yaşamlarına şahit olduğu Yücel’in ve köpegi Zalım’ın ölümüyle anılarında taşıdığı varlıklarını Sivas filminin kurgusunda yeniden izleyici olarak bu sefer ikinci kez yoğun bir sinematografik karşılaşmalar örgüsünde anlamlandırma imkanı bulur ve bu iki öyküdeki pasif konumu şimdi üretimleriyle onu olayın bir parçası olarak kendi bakışıyla yeniden varlık gösterir. Bu bağlamda araştırma, film ve film bağlamında üretilen işler, Heidegger, Nietzschei, Bergson ve Sartre gibi düşünürlerin bellek, yalnızlık ve varoluş gibi kavramları üzerinden incelenmektedir. Ayrıca Julia Kristeva'nın 1960’larda ilerlettiği bir teori olan metinlerarasılık kavramı, Sivas filminin üretilen çalışmalar ile metinlerarası ilişkisini ortaya koyar. Taşkan’ın, filmdeki sahnelerle karşılaşması, anılarını çalışmalara dönüştürmesine neden olur. Çalışmalarda sadece siyah-beyaz kullanımyla nostaljik ve trajik bir anlatım yansıtma amacındadır. Sonuç olarak Taşkan üretimlerinde sinema ve resim etkileşimini kullanarak izleyiciye hem kişisel hem de toplumsal bir çatışma ortamı sunduğu gibi aynı zamanda kendi içsel çatışmasınıda var ettigi bir alan yaratır. "Sivas" serisi çalışmaları, Taşkan’ ın belleğindeki trajik anıların film aracılığı ile ortaya çıkarak yalnızlık ve toplum baskısının etkilerini, filmden alınan sahnelerle anılarındaki Yücel’in hayatı üzerinden birleştirerek derinlemesine bir sorgulama yansıtır.