Balıkesir’de Geleneksel Kadın Giyimi

Authors

  • Gizem ÇOLPAN Balıkesir Büyükşehir Belediyesi

Keywords:

Balıkesir,, Geleneksel Kıyafeti, , Kadın Giyimi.

Abstract

Balıkesir, Türkiye'nin zengin kültürel dokusunu yansıtan yöresel giyimleriyle dikkat çeken şehirlerinden biridir. Özellikle kadın giyimleri, farklı bölgelerdeki etnik kimlikleri ve yaşam tarzlarını yansıtan özgün özelliklere sahiptir. Bu çalışma, Türkiye'nin zengin kültürel dokusuna sahip kentlerinden biri olan Balıkesir'de yaşayan farklı etnik kökenlere sahip kadınların geleneksel giyimlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Balıkesir’deki toplulukların özgün kıyafetleri, bu çalışmanın odağında yer almaktadır.Niteliksel araştırma yöntemlerinden biri olan belge analizi, çalışmanın temel metodolojisini oluşturmaktadır. Bu yöntem sayesinde, tarihsel belgeler, görsel materyaller, saha çalışmaları ve mevcut literatürdeki bilgiler detaylı bir şekilde incelenerek, Balıkesir'in kültürel zenginliği ve kadın giyimindeki çeşitlilik daha iyi anlaşılmaya çalışılmıştır. Balıkesir'in yöresel kıyafetleri, sadece bir giyim tarzı olmakla kalmayıp, aynı zamanda bölgenin tarihini, coğrafi özelliklerini, sosyal yapısını ve inançlarını da yansıtan önemli kültürel miraslardır. Çalışma kapsamında giyim gelenekleri ile ortaya çıkan topluluklar; Yörükler,  Manavlar, Tahtacılar, Çepniler, Çerkezler, Gürcüler, Arnavutlar, Boşnaklar, Mübadele Göçmenleri, Bulgaristan Göçmenleri, Pomaklar ve Tatarlardır. Bu bilgiler neticesinde çalışma; Yörükler, Manavlar, Muhacırlar, Tahtacılar ve Çepni topluluklarının kadın giyimi ile sınırlandırılmıştır. Her bir topluluk için geleneksel olan, birer örnek giyim görseli çalışmaya eklenmiştir.

Bu kıyafetler, kullanılan kumaş türleri, renkler, desenler, aksesuarlar ve kesim özellikleriyle birbirinden ayrılmaktadır. Her bir detay, o bölgenin iklim koşullarına, yaşam tarzına ve estetik anlayışına uygun olarak şekillenmiştir. Çalışma, kültürel mirasın korunması, kültürel kimlikleri anlama, turizm potansiyeli ve moda tasarımı gibi açılardan önem taşımaktadır. Çalışmanın belgelenerek gelecek nesillere aktarmada kaynak oluşturarak literatüre kazandırılması amaçlanmıştır.

References

Atlıhan, Ş. (2022). “Kuzeybatı Anadolu Geleneksel Kadın Giyimlerinde Arkalıklar ve İhramlar” Arış Dergisi, 20-21,167-182.

Ayhan, A. (1999), Balıkesir ve Çevresinde Yörükler, Çepniler ve Muhacırlar, Zağnos Vakfı Yayınları, Balıkesir.

Duymaz, A., Aça, M. (2011). Halil İbrahim Şahin Balıkesir Yöresi Çepni ve Tahtacılarında Kamberlik Geleneği, Alevilik Araştırmaları Dergisi, The Journal of Alevi Studies, (2), 41-58

Kayalan,F. (2023). 1950-1951 Bulgaristan Türklerinin Göçü ve Balıkesir (Bulgaristan Türklerinin Balıkesir’de İskânı). Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 11(34), 443-472.

Karakoç, N. (2022).Balıkesir Kadın Giysileri ve Başlıkları, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, 47.

Kostanick, H.. 1957. Turkish Resettlement of Bulgarian Turks 1950-1953. California: University of California Press Berkeley and Los Angele.

Mine Esiner Özen, “Kumaş Adları”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, İstanbul 1982, s. 299.

Mutlu, K., H.(2011). “Balıkesir ve Batı Anadolu Yöresi Tahtacı Türkmenleri” Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, (6):1, 1503-1511.

Öztürk, İlker, & Öztürk, G. (2019). Tarakli Bez Dokumaciliği ve Günümüzdeki Durumuna Yönelik Bazi Tespitler. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 6(36), 1041–1050.

Sezen, E., A. (2008). “Manisa Muradiye’deki Tahtacı Kıyafetleri”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 47: 179-184.

Sümer, F., Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri- Boy Teşkilatları Destanları, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, 1999.

Şimşir, N. (2016). XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Balıkesir ve Ömrü Krakeçilililer, Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 11 (22), 99-132.

İnternet Kaynakları

Balıkesir. Erişim adresi: https://balikesir.ktb.gov.tr/TR-65892/halk-oyunlari (Erişim Tarihi: 09.05.2024).

Balıkesir Yöresel Kıyafetleri. Erişim adresi: https://gazetemerhaba.com/balikesirin-yoresel-kiyafetleri (Erişim Tarihi: 09.05.2024).

Balıkesir Yöresel Kıyafetleri. Erişim adresi: https://balikesirfolkloru.com/yore/balikesirin-yoresel-kadin-kiyafetleri (Erişim Tarihi: 09.05.2024).

Balıkesir Kültür Portalı. Erişim adresi: https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/balikesir/kulturatlasi/geleneksel-halk-sanatlari (Erişim Tarihi: 09.05.2024).

Published

2025-01-31