Stratejik Yönetim Anlayışının Beş Yıllık Kalkınma Planları Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Abstract

Kalkınma Planları, ülkenin genel siyaseti ve geleceğe dair vizyonu hakkında fikir edinmenin en önemli araçlarından biridir. Yılı hatta yılları aşan belgeler olarak kalkınma planlarında, ülkenin makro hedeflerine, kalkınmada esas alacağı temel ilkelere ve en önemlisi siyasi iktidarın niyetine açıkça yer verilmektedir. Bugünden ziyade geleceğe odaklanan Kalkınma Planlarının içeriğinin zengin ve kaliteli olması önemli bir husustur. Ancak bundan daha önemlisi, bu planların hangi bakış açısıyla ele alındığı meselesidir. Bir ülkenin uzun vadeli hedef ve amaçlarının yer aldığı bir politika belgesinin klasik planlama anlayışıyla ele alınması düşünülemez. Böylesine önemli ve ülkenin bir bütün olarak geleceğinin şekillendirilmeye çalışıldığı bu planların, stratejik bir bakış açısı sunan ve gelecek temelli risk ve fırsatların bugünden analizine imkân tanıyan stratejik yönetim anlayışıyla hazırlanması adeta bir zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü, planlarda ya da politika belgelerinde belirlenen amaç ve hedeflere ulaşmanın ve bunu sürekli kılmanın yolu, bir vizyon çerçevesinde stratejik düşünmek ve stratejik hareket etmektir. Bu çalışmada, Türkiye’de 1963 yılından itibaren uygulanan kalkınma planlarının stratejik yönetim anlayışıyla ele alınıp alınmadıkları analiz edilmiştir. Bunun yanında, Türkiye’de stratejik yönetim anlayışının benimsenmesine ya da uygulanmasına dair bu planlarda tespit edilen amaç, hedef ve politikaların kronolojik bir biçimde değerlendirilmesi ve uygulamadaki sorunlara ne tür çözüm önerileri getirdiklerinin ortaya konulması amaçlanmıştır.